#
144
Nieuw-Zeeland
Met special guest:
Stel je een culturele Ark van Noach voor. Elk land mag twee bijdragen leveren, materieel of immaterieel. Stel je nu élke vakantie voor waarbij de hele familie inclusief bagage in één auto moet passen. Dan is er toch altijd een familielid dat zó veel heeft ingepakt dat het toch nog proppen wordt? Dat is allemansvriend Nieuw-Zeeland op de culturele Ark.
Haka’s, varens, kiwi’s, tatoeages, zwarte sportpakjes, Maori’s, en er kan vast ook nog wel een geisertje of gletsjertje mee in de achterbak. Alsof Nieuw-Zeeland, helemaal op het randje van de wereldkaart, zijn unique selling points extra hard van de daken schreeuwt. En, zeg nou zelf, groot gelijk toch?
Paspoortje
Oppervlakte: 6,5 keer Nederland.
Ongeveer net zo groot als: Burkina Faso.
Aantal inwoners: 5 miljoen.
Hoofdstad: Wellington.
Andere steden: Auckland, Christchurch.
Valuta: Nieuw-Zeelandse dollar.
Religie: Overwegend christelijk.
Taal: Engels, Maori en gebarentaal.
Meest voorkomende achternamen: Smith, Williams, Jones, Brown, Tayler.
Vlag: Donkerblauwe vlag met linksboven de Union Jack en rechts in het rood-wit het zuiderkruis.
No items found.
Kroegfeitjes 🍻
Zin in meer random kroegfeitjes? Check dan onze feitjesgenerator.
Schapenkampioen
Nieuw-Zeeland heeft ongeveer 25 miljoen schapen: 5 per inwoner. Daarmee wedijveren ze met Mongolië om de titel land met de meeste schapen per inwoner. Maar als je de Falklandeilanden meetelt, dan kom je nog wel weer in een categorie. Daar hebben ze een 500.000 schapen op 3.500 mensen.
Kiwi
Typisch Nieuw-Zeelands toch? Nou, nee. De kiwi heet eigenlijk Chinese kruisbes en komt ook uit China. Pas in 1906 belandden er zaden van de Chinese kruisbes in Nieuw Zeeland. Die bleken goed te groeien en werden uiteindelijk een succesvol exportproduct. Maar Chinese kruisbes bekte toch niet zo lekker, dus vernoemden ze de vrucht gewoon naar hun nationale vogel: de kiwi. Dit gebeurde pas in 1959.
Woke kolonie
De New Zealand Company wilde van Nieuw-Zeeland een verlichte modelsamenleving maken. Er was bijvoorbeeld geen slavernij en contractarbeid en ze zetten vol in op eerlijke arbeid. Ook was er verregaande sociale wetgeving en een hoge mate van democratie. In 1889 kregen de mannen algemeen kiesrecht, en in 1893 volgden de vrouwen. Het werd het eerste land in de wereld waar vrouwen mochten stemmen.
Vertaalfaal
In verdrag van Waitangi maakten de Maori's en de Engelsen afspraken over de verdeling van het land. Hoe die afspraken luidden, hing alleen wel af van welke versie van het verdrag je had. In de Maori versie hielden de Maori's de zeggenschap over al het land. Maar in de Engelse versie kon je het zo interpreteren dat dat alleen gold voor het kleine beetje land dat de Maori op dat moment al bewoonden of bewerkten.
Statenland
Toen Abel Tasman in opdracht van de VOC Nieuw-Zeeland ontdekte, noemde hij het eiland Statenland. Hij dacht namelijk dat hij de westkust van Statenland had ontdekt: een eiland dat de Nederlanders 16 jaar eerder hadden ontdekt, bij de zuidpunt van Zuid-Amerika. Hij bleek er een kleine 8.000 kilometer naast te zitten.
Saluut!
Toen Abel Tasman met zijn mannen de kust van Nieuw-Zeeland naderde, voeren de Maori's hem tegemoet. De Nederlanders leek het een goed idee om de Maori's te begroeten met saluutschoten, maar de Maori's dachten dat ze werden aangevallen en sloegen terug. Er vielen enkele doden en Abel Tasman besloot daarop om snel weg te varen, om nooit meer terug te keren.
Een reus met veren
Vind je de dodo imposant als uitgestorven loopvogel? Maak kennis met de moa, die werd uitgeroeid door de Maori. Hij kon 3,5 meter hoog worden, ongeveer even hoog als een Afrikaanse olifant.
Agriculturele nachtmerrie
Slechts 2% van het Nieuw-Zeelandse landoppervlak is geschikt voor landbouw. Vergelijkbaar met landen als Jordanië, Saoedi-Arabië en de Congo’s.
Een achtste continent?
Zeelandia brak als brokstuk af van Pangea en ging daarna zijn eigen weg als continent. Het kwam miljoenen jaren geleden echter volledig onder water te staan en tegenwoordig bestaat het deel boven water alleen uit Nieuw-Zeeland en Nieuw-Caledonië. Maar het is wel een stuk continentale korst. Continent of geen continent?
Massa-haka
In Frankrijk werd er in 2014 een haka uitgevoerd door 4028 deelnemers tegelijk. Het leverde Frankrijk het Guinness World Record op, dat ze 10 jaar hadden tot er in 2024 in Auckland 6467 mensen samen kwamen voor een haka in een sportstadion. Nu is de titel weer bij Nieuw-Zeeland.
Gangnam Haka
In 2012 vierden Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea 50 jaar aan diplomatieke relaties. Voor de festiviteiten stuurde Nieuw-Zeeland een groep traditionele haka-dansers naar Seoul en daar voerden ze een Gangnam Style-infused haka op.
Tatoeaanzin
De Maori merkten dat de rest van de wereld de esthetiek van hun spirituele Ta Moko-tatoeages begon te kopiëren. Toen hebben ze Kirituhi in het leven geroepen: visueel dezelfde tatoeages, maar gestript van alle spiritualiteit zodat de wereld het kon gebruiken zonder de Maori-tradities met voeten te treden.
Suck on this, Wales
Taumatawhakatangihangakoauauotamateaturipukakapikimaungahoronukupokaiwhenuakitanatahu is de langste plaatsnaam die bestaat uit één woord.
Leeg is leeg
Nieuw-Zeeland was onbewoond tot ongeveer het jaar 1300. Het was daarmee een van de laatste grote landmassa’s die bewoond raakte door mensen. Ter vergelijking: de Aborigines woonden toen al 60.000 jaar in Australië. De Nieuw-Zeelandse kolonisten waren de Maori, die kwamen vanuit de kant van de Cookeilanden. Ze voeren achter trekvogels aan.
Best betaalde ‘sporter’
Steve Williams, de Nieuw-Zeelandse caddie van Tiger Woods, kreeg ongeveer 10% van Tiger’s prijzengeld. In de hoogtijdagen van Woods leverde dat Steve tot een miljoen dollar per jaar op, puur als caddie. Hij was in die periode de best verdienende sporter van Nieuw-Zeeland. Op een gegeven moment was hij zelfs de nummer twee op de lijst van best verdienende golfers ter wereld. Als caddie.
Parlez-vous een beetje Scrabbèl?
De Nieuw-Zeelandse Nigel Richards die geen woord Frans sprak, won in 2015 het Franse WK Scrabble. Hij had in negen weken het Franse woordenboek uit zijn hoofd gestampt. Hij herhaalde dat kunstje later nog eens in 2018 en in 2024 deed hij hetzelfde met het Spaanse kampioenschap.
Black Cocks
Het Nieuw-Zeelandse badmintonteam heette korte tijd Black Cocks. Met een knipoog, want in het Engels heet een shuttle namelijk ook wel shuttlecock. Was geen lang leven beschoren.
The One Minister to Rule Them All
In 2001 kreeg minister Pete Hodgson de bijnaam Minister of the Rings omdat hij moest uitzoeken hoe het land maximaal kon profiteren van alle toeristen die kwamen door de Lord of the Rings-films.
Biscuit Tin Democracy
In Nieuw-Zeeland kun je een wetsvoorstel indienen door een plastic fiche met de titel van die wet in een oude koekjestrommel te stoppen. Is er tijd over in het parlement, dan graait iemand er één uit en dát voorstel wordt behandeld. Klinkt kneuterig, maar zo zijn onder andere het homohuwelijk (2015) en euthanasie (2021) gelegaliseerd.
Youthcinda Ardern
Labour-leider Jacinda Ardern werd op 26 oktober 2017 beëdigd was toen met 37 jaar de jongste vrouwelijke regeringsleider ter wereld. Ze was ook de tweede premier die moeder werd tijdens haar ambt (na Benazir Bhutto).
Bloody French
Het dichtstbijzijnde buurland van Nieuw-Zeeland, is Frankrijk. Bij Nieuw-Caledonië.
No items found.
Tips 💡
Legacy
Leestip
James Kerr draaide een periode lang mee met de All Blacks en schreef er een leiderschapsboek over.
Bekijken
Leading with Empathy
Leestip
Een moedig en eerlijk boek van Jacinda Ardern over empathisch leiderschap en mens blijven in de politiek.
Bekijken
Jetlag: The Game
Kijktip
Drie Amerikaanse vrienden toveren landen en werelddelen om in bordspellen op ware grootte. Voor de reisliefhebbers.
Bekijken
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Bekijk ook eens 👀
Ga direct door naar één van onze overige afleveringen
