Feitje genereren..
FEIT:
Costa Rica
Plof
Dat hoor je om de haverklap als je in een hutje slaapt in de Costa Ricaanse natuur. Luiaarden klimmen namelijk graag in bomen, maar als ze in slaap vallen donderen ze wel eens naar beneden.
Ierland
Remember the famine
Door hongersnood en emigratie slonk de Ierse bevolking van 8 miljoen in 1840 tot 3,5 miljoen in 1900.
Nauru
Roofbouw
Nauru werd door de kolonialen begin 20e eeuw opgericht als fosfaatmijn, omdat 80% van het eiland uit fosfaat zou bestaan. Inmiddels zijn de voorraden op, is het eiland uitgeput en is 80% van de begroeiing verdwenen. Het land is totaal onvruchtbaar geworden. Nogal wrang, gezien fosfaat wordt gebruikt voor kunstmest in de rest van de wereld.
Servië
Diepnau
Op het smalste punt - bij de IJzeren Poort in Oost-Servië - is de Donau liefst 100 meter diep. Dat maakt het verreweg de diepste rivier van Europa en zelfs een van de diepste van de wereld. Alleen de Yangtze en de Congo zijn dieper.
Portugal
Best friends forever
Het verdrag van Windsor tussen Engeland en Portugal werd getekend in de 14e eeuw. Dat verdrag geldt nog steeds en is daarmee de oudste diplomatieke alliantie ter wereld.
Taiwan
Dit is echt het beste idee ooit
Vuilniswagens op Taiwan spelen klassieke muziek om hun komst aan te kondigen, zodat iedereen zijn vuilnis er zelf in kan gooien.
Colombia
Nijlpaarden Pablo Escobar
Drugsbaron Pablo Escobar hield nijlpaarden op zijn landgoed. Het was teveel gedoe om ze weg te halen na de dood van Escobar, dus ze leven er nog steeds en vormen een heuse plaag, waardoor ze onlangs zijn gesteriliseerd.
Benin
Koninkrijk Dahomey
Benin heette van 1600 tot 1975 Dahomey. Dat betekent ‘op de buik van Dan’. Dan was de koning van een rivaliserend rijk, die ze hadden begraven. Bovenop het graf, op zijn buik dus, bouwde het Koninkrijk Dahomey het koninklijk paleis.
Gabon
Een koude roadtrip
In 1959 vertrok er een konvooi van Noord-Noorwegen naar Libreville. Met een blok ijs van drieduizend kilo. Aan de challenge hing een grote prijzenpot, uitgeschreven door Radio Luxemburg en ingetrokken toen bleek dat mensen het serieus van plan waren. Het konvooi voltooide de tocht van poolcirkel naar evenaar. Hoeveel ijs bleef er over, denk je?
Friesland
Eise Eisinga
In Franeker staat het oudste werkende planetarium ter wereld. Amateurastronoom Eise Eisinga bouwde het in zijn woonkamer nadat een lokale dominee ten onrechte had voorspeld dat al onze planeten op elkaar zouden botsen. Toen Eisinga er in 1781 de laatste hand aan legde, werd Uranus ontdekt. Daar was alleen geen plek meer voor.
Libië
Nooit seinstoringen
Libië is ‘s werelds grootste land zonder werkend treinsysteem.
Afghanistan
Fluctuerende markten
Afghanistan staat bekend om de productie van opium. In 2021 was het land nog goed voor 90% van de wereldwijde opiumteelt. Toen kwamen de Taliban - rijk geworden door de opiumsmokkel - en die maakten korte metten met deze markt. In het eerste jaar na de machtsovername daalde de productie met 95%.
Berlijn
Eine Stadt, ein Flughafen
De bouw van de luchthaven Berlin Brandenburg was een regelrechte soap. Vlak voor het openingsfeest in 2012 bleek de brandinstallatie namelijk niet te werken. Het duurde jaren om dat te repareren en intussen verpauperde het vliegveld nog voordat er ook maar één vliegtuig was geland. Tegeltjes lieten los, computers draaiden nog op Windows XP, en de bouwkosten liepen hierdoor op van 3 naar 10 miljard euro. Uiteindelijk werd het pas in 2020 geopend. Precies op tijd voor... Corona!
Mozambique
MOZAMBIQUE
Groeperingen die iets willen met Mozambique schrijven graag in acroniemen. De twee strijdende partijen in de burgeroorlog waren FRELIMO en RENAMO, de VN-vredesmissie die het daarna mocht oplossen heette UNOMOZ.
Puerto Rico
Caribisch Soesterberg
Het eiland Vieques was tot 2003 eigenlijk één grote Amerikaanse marinebasis. Het leidde tot veel ecologische schade, maar door het feit dat een groot deel van het eiland zo lang afgeschermd was voor de buitenwereld kon de natuur wel zijn gang gaan. Het is nu een bijzonder natuurgebied vol met restanten van kades, bunkers en landingsbanen, die steeds meer overwoekerd raken. Het is een beetje de Caribische versie van park Vliegbasis Soesterberg.
Libië
Op de camping
Moammar al-Qhadafi woonde in een traditionele bedoeïenentent. Ook als hij op staatsbezoek ging, sliep hij nooit in een hotel, en ging er zo’n tent mee. Toen in de jaren ’00 de relaties met het westen zo goed waren, zetten ze dus zo’n tent voor hem op in stadsparken van Rome, Parijs en New York.
Canada
IJspaleis
Canada haalde ooit een gouden medaille met IJshockey op de Olympische Zomerspelen. In 1920 was IJshockey al wel olympisch, maar de eerste Winterspelen vonden pas 4 jaar later plaats. En dus bouwde men in Antwerpen het IJspaleis, een van de oudste kunstijsbanen ter wereld die daarna nog bijna 100 jaar is blijven staan.
Zimbabwe
Veeltaligheid
Zimbabwe heeft 16 officiële talen. Alleen Bolivia heeft er meer (37), maar daar zijn er een aantal van uitgestorven.
Belize
Guatemalize
Op Guatemalteekse kaarten bestaat Belize niet. Sterker nog, Belize is gewoon onderdeel van Guatemala. Guatemala vond dat een deel van Belize van hen was, maar wist eigenlijk niet zo goed welk deel dus claimden ze maar gewoon heel Belize. Google Maps kiest voorlopig geen kant en hanteert de stippellijn.
Ierland
Stiffy by the Liffey
De Spire of Dublin, ook wel de Monument of Light genoemd, is een 120 meter hoog kunstwerk in de Ierse hoofdstad Dublin. Het heeft de bijnamen: "Stiletto in the Ghetto," de "Rod to God", de "Erection at the Intersection," en de "Stiffy by the Liffey".
Iran
Doe niet zo mall
Geen pretparken, kroegen of disco’s? Dan ga je in Iran naar de mall, en niet zomaar een. De Iran Mall is met bijna 2 miljoen vierkante meter de grootste ter wereld, ongeveer even groot als Monaco. Hier vind je alles: een traditionele bazaar, een Perzische tuin, een theater voor 2.000 man, een ijsbaan, zwembaden, een mega-bibliotheek en een bios met 12 IMAX-zalen. Oh, en een Guinness World Record? Jazeker: 6 dagen non-stop beton storten.
Niet met Kazachstangen
Na het uiteenvallen van de Sovjetunie, erfden de Kazachen ongeveer het hele nucleaire arsenaal van de Sovjets omdat de proeven allemaal op hun grond werden gedaan. Daardoor was het gloednieuwe land in één klap de 4e nucleaire macht ter wereld.
New York City
The Big Apple
New York City dankt zijn belangrijkste bijnaam aan het paardenracen. In de jaren 1920 was die term synoniem voor ‘de grote klapper’, of ‘het echte werk’, doelend op de New Yorkse racebanen. Later groeide The Big Apple uit tot bijnaam van de gehele stad.
Laos
Kleefrijst
In Laos is men dol op kleefrijst, met 171 kilo per persoon per jaar is het de grootste consument ter wereld. Let op: sushirijst plakt wel, maar is níet hetzelfde als kleefrijst. Probeer het eens bij je lokale toko.
Italië
Lekker op de trekker
Ferrucio Lamborghini bouwde oorspronkelijk tractors. De zaken gingen goed en hij kocht een Ferrari. Die moest echter in één jaar vier keer terug naar de fabriek vanwege problemen met de koppeling. Hij sprak Enzo Ferrari erop aan en die beet hem toe: "het probleem is niet de koppeling, het probleem is dat jij niet weet hoe je in een Ferrari moet rijden". En je weet zelf wat Lamborghini daarna is gaan doen.
Noord-Korea
Middeleeuwen duren nog even
Noord-Korea hanteert een eigen, unieke jaartelling. Het is daar pas jaar 114 (in 2025), want jaar 1 was ons 1912: het geboortejaar van Kim Il-sung.
Eilanden: Curaçao
Jouw blauwe trauma
Blue Curacao is eigenlijk een foutje. Want de Spanjaarden wilden hun befaamde Valencia-sinaasappelen telen op Curaçao, maar door het droge klimaat werden ze bitter en oneetbaar. Toen ze de geurige schil in alcohol weekten, werkte het wel. Wat blauwe kleurstof erbij en tada: blue Curacao.
Ethiopië
Lappendeken
Op moment van schrijven heeft Ethiopië de meest complexe reisadviezenkaart van alle landen. Geel, oranje en rood wisselen elkaar per kilometer af.
Nepal
Keiharde botsing jonge!
Waarom de Himalaya zo hoog is? Puur door de uitzonderlijk hoge snelheid waarmee de Indische Plaat tegen de Euraziatische aan beukt.
Burkina Faso
Vaderland van de eerwaardige mensen
De landsnaam Burkina Faso is een mooie afspiegeling van de meertaligheid. De woorden Burkina en Faso komen namelijk uit verschillende talen. Burkina betekent ‘eerwaardige mensen’ in het Mooré, en Faso betekent ‘vaderland’ in het Dioula.
Tanzania
Albinisme
Als albino val je op het Afrikaanse continent extra op. In sommige traditionele kringen worden heilzame krachten toegedicht aan de ledematen van albino's of wordt gedacht dat seks met een albino je van aids kan genezen. Deze misvattingen leiden er helaas toe dat albino's hun leven niet overal zeker zijn in Tanzania.
Mongolië
Przewalski
De 'ontdekker' het przewalskipaard, meneer Nikolaj Przjevalski, leek sprekend op Jozef Stalin. Veel mensen dachten dat hij Stalins vader was.
Seychellen
Biercoup
In 1981 vond op de Seychellen een couppoging plaats. Vanuit Zuid-Afrika vlogen huursoldaten naar de Seychellen, vermomd als vakantievierend rugbyteam en leden van biersociëteit 'Ye Ancient Order of Froth-Blowers'. Hun als speelgoed vermomde kalasjnikovs werden gevonden in de bagage, ze namen gijzelaars, kaapten een vliegtuig en vlogen terug naar Zuid-Afrika. Coup mislukt.
Ethiopië
Ethiyo, dat is oud
in 1270 (!) werd het Keizerrijk Ethiopië gesticht (inclusief het huidige Eritrea). Dat hele feestje heeft geduurd tot 1974.
Jamaica
Ska Jerk
Jerk is de lokale manier van barbecueën op Jamaica. Ze dekken daarbij het sterk gekruide vlees af met een deksel zodat de rook niet ontsnapt en in het vlees kan trekken. Oorspronkelijk diende de deksel een ander doel: het voorkwam dat de rook de positie verraadde van tot slaaf gemaakten die de bergen in waren gevlucht.
Luxemburg
Parttime bevolking
47% van de Luxemburgers is niet in Luxemburg geboren. Daarnaast heeft het land overdag 40% meer inwoners dan ‘s nachts. Veel mensen werken in Luxemburg, maar wonen net over de grens.
Georgië
Georgische wijn
Wijnbouw is in Georgië een eeuwenoude traditie. Nauwelijks bekend in het westen, maar in de Sovjet-Unie was Georgische wijn de crème de la crème.
Tonga
Republiek Minerva
Tonga en Fiji hebben al heel lang ruzie over de Minervariffen: twee atollen die helemaal onder water liggen. In 1972 vond een Amerikaanse vastgoedmagnaat het een goed idee om in het betwiste gebied een libertarische staat uit te roepen: de Republiek Minerva. Hij liet een stalen toren bouwen op het rif. Tonga was er als de kippen bij om de Amerikanen er vanaf te schoppen.
Oostenrijk
Spionagehoofdstad
De neutrale status van Oostenrijk in de koude oorlog maakte Wenen de spionagehoofdstad van de wereld. Het was een publiek geheim dat het er wemelde van KGB- en CIA-agenten. Je kan in Wenen ook spionagetours volgen: rondwandelingen, die je langs allerlei plekken voeren waar verhalen over spionage te vertellen zijn. Wenen is ook nu nog een strategische stad voor inlichtingendiensten.
Belarus
Ecoloog Adolf
De uitgestrekte en onbegaanbare Pripjatmoerassen splitsten in de Tweede Wereldoorlog het oostfront in tweeën. En dus trokken allerlei vluchtelingen en partizanenstrijders naar het gebied. De Duitsers wilden het gebied droogleggen, de bewoners uitroeien en er Duitse kolonisten vestigen. Adolf Hitler himself zou dit plan hebben tegengehouden, omdat hij bang was dat de drooglegging zou zorgen voor verwoestijning.
VK: Schotland
Onzichtbare Olympiërs
Schotten komen namens het Verenigd Koninkrijk uit op de Olympische Spelen en hun Schotse roots zijn daardoor een beetje onzichtbaar. Andy Murray en Chris Hoy zijn de bekendste twee. Waar het VK Schotland al helemaal dankbaar voor mag zijn, is de Schotse inbreng bij curling. Het VK gooit hoge ogen met curling bij mannen en vrouwen, dankzij volledig Schotse teams. Logisch, want curling is van oorsprong een Schotse sport.
Afghanistan
Khanzir, het enige varken
Varkens zijn haram en komen niet voor in Afghanistan. Behalve Khanzir (dat betekent varken). Hij kreeg een mooi plekje in de dierentuin van Kaboel en werd een populaire attractie vanwege zijn unieke status. Niemand weet hoe het sinds de machtsovername door de Taliban is met Khanzir.
Libanon
Out of place
Geloof het of niet, maar Libanon is een populaire wintersportbestemming. Voor de burgeroorlog werden hier zelfs wereldbekerwedstrijden alpineskiën gehouden. Op de pistes eet je braadworst en rook je waterpijp, en later op de dag kun je zelfs nog een duik nemen in de Middellandse Zee.
Colombia
Naamgever
Colombia is het enige land dat vernoemd is naar Christoffel Columbus. Hij is er alleen zelf nooit geweest.
Mumbai
Goede baai
De Portugezen vonden hier een goede baai en noemden het gebied daarom Bom Bahia. Dat verengelste later tot Bombay en verindiaaste recentelijk tot Mumbai.
Zimbabwe
Golden Girls
Bijna alle hockeykanshebbers boycotten de Spelen van 1980 in Moskou. En dus mocht Zimbabwe invallen, met een team vol witte amateurhockeysters die nog nooit met elkaar samengespeeld hadden. Ze vlogen naar Moskou met een vrachtvliegtuig dat normaal gebruikt werd voor vleestransport. Ze zaten op de grond, in de stank. Eenmaal in Moskou zagen ze voor het eerst kunstgras. En toen wonnen ze Olympisch goud.
Nepal
Koud op de top zeker?
Record: Lakpa Tharke Sherpa stond ooit 3 minuten poedelnaakt op de top van de Mount Everest.
Tadzjikistan
Talco
Talco is de grootste aluminiumfabriek van Centraal Azië en wordt persoonlijk geleid door president Emomalii Rachmon zelf. De winst vloeit via een brievenbusfirma op de maagdeneilanden terug naar diezelfde president.
Cyprus
Nikatsia
In 2004 werden de overblijfselen van een 8 maanden oude kat ontdekt die begraven was bij zijn menselijke eigenaar op Cyprus. Het graf wordt geschat op 9.500 jaar oud, dateert van vóór de Egyptische beschaving en is het oudste bewijs dat mensen in liefde met katten leefden.
Moskou
Bolshoi Imperiya
De vorming van de Sovjet-Unie werd in 1922 beklonken in het Bolsjojtheater.
Bahama's
Willemstad maar dan anders
De Bahama’s waren van Engeland, maar die kregen in de 17e eeuw een Nederlandse koning: Willem III. Als eerbetoon aan hem werd de hoofdstad van de Bahama’s gewijzigd van Charles Town naar Nassau. Oranje tintje!
Belarus
Boelbarus
Belarus is hét aardappelland van de wereld, met de hoogste productie per hoofd van de bevolking. De aardappel wordt hier zelfs liefkozend “het tweede brood” genoemd. Belarussen worden zelf ook nog weleens “Boelba’s” genoemd, naar het lokale woord voor de knol. Mag ook wel met meer dan 300 aardappelgerechten.
Venezuela
Hel op aarde
Boven het Meer van Maracaibo onweert het meer dan waar ook ter wereld: gemiddeld 297 dagen per jaar. Het gaat meestal de hele nacht door, bijna non-stop, dus de hemel licht continue op. Soms slaat de bliksem er 28 keer per minuut in.
Maleisië
Nasi
Nasi is Maleis voor gekookte rijst en is dus een ingrediënt, geen gerecht. In Nederland bedoelen we met nasi eigenlijk nasi goreng: gekookte én gebakken rijst. Kijk dus niet raar op als je in Maleisië of Indonesië nasi besteld en vervolgens alleen een bord kale witte rijst krijgt. Het nationale gerecht in Maleisië is overigens niet nasi goreng maar nasi lemak: in kokosmelk gekookte rijst met sambal, ansjovis, pinda en ei, geserveerd op een bananenblad.
Turkije
Draaiend gebakken vlees
Dit is de vertaling van döner kebab, een Turkse uitvinding. Broodje döner is overigens Berlijns. De kapsalon komt dan weer uit Rotterdam.
Cyprus
Zeegrotten
Bij Capo Greko vind je spectaculaire zeegrotten. Die ontstaan op een andere manier dan druipsteengrotten. Het zeewater golft hier tegen de kliffen aan, waardoor erosie optreedt en diepe holtes ontstaan.
Servië
Loopt de ovenklok nou weer achter?
In 2018 hadden Servië en Kosovo ruzie over het elektriciteitsnet. Frequentiewisselingen zorgden ervoor dat elektronische klokken in heel Europa langzaam achter gingen lopen.
eSwatini
Eelt op je achterste
Sobhuza II zat langer op de troon dan welke andere monarch ter wereld. Praktisch vanaf zijn geboorte tot z’n sterfdag op 83-jarige leeftijd.
Ethiopië
Ethiopische kalender
Het Ethiopische kalenderjaar bestaat uit 12 maanden van 30 dagen en een 13e maand van 5 of 6 dagen. Op 10 of 11 september vieren ze nieuwjaarsdag en ze lopen 6 of 7 jaar achter op onze jaartelling.
Democratische Republiek Congo
Uranium
De Democratische Republiek Congo was een gewilde speelbal ten tijde van de Koude Oorlog. En niet voor niets: rond die tijd was het de enige plek ter wereld waar uranium gevonden werd. In de atoombommen die op Hiroshima en Nagasaki vielen zat dan ook Congolees uranium.
Burundi
Fietsland
De fysieke infrastructuur van Burundi laat flink wat te wensen over, maar dat weerhoudt de Burundezen er niet van om massaal de fiets te pakken. Fietsen worden gebruikt worden om van alles mee te vervoeren. Koeriers sjezen met hele trossen bananen keihard de berg af, en houden zich terug om hoog vast aan vrachtwagens.
Kaapverdië
Braafverdië
Staatsgrepen, burgeroorlogen en bestreden verkiezingen komen in de Kaapverdiaanse geschiedenis niet voor. Qua politieke stabiliteit, democratisch gehalte, persvrijheid en corruptie behoort Kaapverdië tot de best scorende landen ter wereld. Ook in Europa zouden ze wat dat betreft in het linkerrijtje staan. Hoger dan Portugal. Lekker bezig.
Thailand
Een mondvol
De Thaise hoofdstad Bangkok claimt de prijs voor langste plaatsnaam ter wereld: Krungthepmahanakhon Amonrattanakosin Mahintharayutthaya Mahadilokphop Noppharatratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amonphimanawatansathit Sakkathattiya Witsanukamprasit. 168 tekens.
Berlijn
Sowjetisches Ehrenmal
In 1945 bouwden de Sovjets midden in de Berliner Tiergarten een enorm oorlogsmonument ter nagedachtenis aan de 80.000 Sovjetsoldaten die stierven in de slag om Berlijn. Niet zo'n handige plek, want na de deling van Berlijn werd de Tiergarten onderdeel van de Britse sector, en dus van West-Berlijn. Desalniettemin mochten Sovjet-erewachten het monument tijdens de hele koude oorlog blijven flankeren. Dit was de enige plek aan deze kant van het ijzeren gordijn waar Sovjetuniformen te zien waren.
Eilanden: Curaçao
Moms rule the world
Waarom veel Curaçaoënaars een meisjesnaam als achternaam hebben? Dat stamt uit de tijd na de afschaffing van de slavernij. Vrijgemaakte mensen namen toen voor het eerst een achternaam aan: vaak de naam van hun moeder.
Libië
Etymologisch wonder
In de Griekse en Romeinse tijd was Libië de benaming voor niet alleen het huidige Libië, maar voor heel Noord-Afrika ten westen van de Nijl. Later werd Libië het grootste deel van de Romeinse provincie Africa, waar later weer een heel continent naar vernoemd zou worden. Niet naast je schoenen gaan lopen nu, Libië.
Guinee
Não!
President Touré van Guinee steunde als panafrikanist logischerwijs de onafhankelijkheidsbeweging in naburig Guinee-Bissau. Mocht ook wel een keertje zou je zeggen, in 1970. Maar daar dacht Portugal, de kolonisator van Guinee-Bissau, anders over. Ze vielen Guinee aan en drongen door tot in het presidentieel paleis. Touré kon ternauwernood ontsnappen.
Uruguay
Het Zwitserland van Zuid-Amerika
In de jaren 1860 was Uruguay een populaire bestemming voor Zwitserse kolonisten. Hier stichtten ze verschillende kolonies. Zoals Colonia Suiza, Colonia Valdense en Nueva Helvecia. Die dorpjes hebben echte Zwitserse architectuur, er worden nog bierfeesten gehouden en ze hebben er hun eigen kaas "Queso Colonia".
Oeganda
Een hoop ganda's
De soort Randstad van Oeganda is het oude koninkrijk Boeganda. Mensen heten Baganda en de bevolking spreekt Luganda. Komt de landsnaam toch weer niet helemaal uit de lucht vallen.
Tanzania
Lion King
De landschappen van de Serengeti vormden de belangrijkste inspiratiebron voor Disney bij het maken van de Lion King. De hoofdpersonen hebben namen uit het Swahili. Simba betekent leeuw, Mufasa betekent koning en een Pumba is een naïeveling.
Jordanië
Johann Ludwig Burckhardt
Johann Ludwig Burckhardt was een Zwitserse geoloog, die begin 19e eeuw belast werd met de taak om de oorsprong van de Niger te vinden. Wel handig als je dan eerst Arabisch spreekt, dus hij ging in Syrië op taalles. In een proefexpeditite herontdekte hij pardoes de stad Petra, nu een van de zeven nieuwe wereldwonderen.
Tadzjikistan
Opiumsmokkel
Uit buurland Afghanistan komt vrijwel alle opium ter wereld. Via het onherbergzame en uitgestrekte Tadzjikistan vindt het zich tamelijk eenvoudig een weg naar Rusland en het westen.
Caïro
Groeïspurt
Tussen 1947 en 2006 ging de bevolking van Groot-Caïro van ongeveer 3 miljoen naar meer dan 16 miljoen. Deze bevolkingsexplosie leidde tot de opkomst van ashwa'iyyat, ongereguleerde huisvesting. In 2009 woonde ruim 63% van de bevolking van Groot-Caïro in deze wijken, maar dat was slechts 17% van de totale oppervlakte. Dit zijn niet allemaal sloppenwijken, maar alle sloppenwijken zijn wel ashwa'iyyat.
Myanmar
Demografisch zwaartepunt
De kleinst mogelijke cirkel op de kaart waarbinnen 50% van de wereldbevolking woont, heeft een straal van 3300km. Het middelpunt daarvan is een dorpje in Noord-Myanmar. Myanmar is ook het land waarvan alle buurlanden bij elkaar opgeteld de meeste inwoners hebben.
India
Hindoe-is het?
80% van de Indiërs hangt enige vorm van het Hindoeïsme aan, de oudste nog levende religie ter wereld, zonder oprichter, centrale figuur of centrale autoriteit en met miljoenen goden. Of gewoon maar drie.
New York City
High Line
De High Line is een voormalige bovengrondse metrolijn die is omgebouwd tot een park. Je loopt daar in het groen, boven het drukke straatniveau, tussen de wolkenkrabbers. Logisch dat dit al snel een grote toeristische trekpleister werd én een voorbeeld voor hoogstedelijke vergroeningsprojecten in de hele wereld.
Roemenië
What is this place called again?
Het megalomane paleis van Ceaușescu heeft een balkon waarvandaan hij het volk op het aangrenzende plein zou kunnen toespreken. Ceaușescu stierf voor de voltooiing en de enige persoon die daar daadwerkelijk een grote menigte heeft toegesproken, is Michael Jackson. Hij beging toen de klassieke fout door het publiek te begroeten met de woorden: 'Hello Budapest.'
Libanon
Ontworteld
De Feniciërs ken je vooral van hun kolonie Carthago, waar de Romeinen het mee aan de stok hadden. Dat is niet zo gek, aangezien ze rond die tijd alleen nog maar bestonden uit koloniën. Hun thuisland waren ze al zes eeuwen kwijt aan de Assyriërs.
Mongolië
Yurtger
Wat jij kent als een yurt heet in Mongolië een ger. Een vijfpersoons ger bouwen ze in een halfuurtje op.
Mumbai
Een mengelmoesje
Kijk je een Bollywoodfilm en word je steeds totaal verrast omdat het genre continue wisselt? Dat komt omdat je kijkt naar een ‘masala film’, de aanduiding voor het constant mixen van stijlen. Bijna alle Bollywoodfilms bedienen zich van deze tactiek.
Saint Lucia
Drive-in vulkaan
Sulphur Springs is een geothermisch veld: een zwakke plek in de aardkorst waar magma dicht onder het oppervlak zit. Dat zorgt voor warmwaterbronnen, kokende modderpoelen, rook en vooral heel veel zwavelafzettingen. Je kunt met de auto tot aan de rand van het veld rijden, waardoor het gemunt wordt als de enige drive-in vulkaan ter wereld...
Roemenië
Postzegelgeld
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd noodgeld uitgegeven. Er is toen een biljet gedrukt van nog geen 3 bij 4 centimeter, met een waarde van 10 bani (1/10e van een leu). Daarmee is het wereldwijd het kleinste bankbiljet ooit.
Canada
Meer meer meer!
Canada is het land met de meeste meren (van meer dan 100.000m²): ze hebben er 879.800. Ter vergelijking, nummer twee Rusland telt er 201.200
Cambodja
Omgekeerde erfopvolging
Koning Norodom Sihanouk werd in 1955 opgevolgd door zijn vader, zodat Sihanouk zelf zijn handen vrij had om premier te worden. Toen zijn vader in 1960 overleed, volgde hij hem weer op als koning. Best bijzonder voor een land dat eigenlijk geen erfopvolging kent, maar de koning kiest.
Oman
Doudh el-Zakh
De Omaanse sultan Qaboes diende een tijdje in een Schots militair regiment. Hij hield er onder andere een grote liefde voor doedelzakken aan over. De Omani Royal Guard Military Band is een overblijfsel uit die tijd en toert nog steeds de wereld rond.
Zuid-Afrika
Vergeven, maar niet vergeten
Dit was het motto van Nelson Mandela. Hij deed er alles aan om óók president van de witte bevolking te zijn. Tijdens het WK rugby in Zuid-Afrika moedigde hij de nationale ploeg (de Springboks) hartstochtelijk aan. Dat was heel bijzonder, want rugby is dé sport van de witte elite en de Springboks waren een symbool uit het Zuid-Afrika van de apartheid. De Springboks wonnen het toernooi en ontvingen de trofee uit handen van Mandela, die nota bene gehuld was in het tenue van de aanvoerder.
Limburg
Noord-, West-, Zuid-, Oostenrijk
In Limburg ligt ons enige drielandenpunt. Het Europese land met de meeste drielandenpunten is Oostenrijk, met maar liefst negen stuks. Ze zullen vast niet op alle punten zo’n minipretparkje gemaakt hebben als wij.
Canada
Retox in een glas
De nationale cocktail van Canada, de Caesar’s Cocktail, is een bloody mary on steroids. Hij bevat onder meer schelpdierenbouillon, selderijzout, wodka en tabasco. Met een beetje geluk krijg je er satéprikkers met donuts, kipnuggets en bacon strips bij, in je glas.
Berlijn
UNESC-GO!
In 2024 werd de Berlijnse technoscene door het Duitse ministerie van cultuur en de UNESCO-commissie officieel toegevoegd aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Denk daar maar aan als je weer raketjes staat te snoepen op de dansvloer.
Turkije
Byzartijnse Rijk
Het Byzantijnse Rijk heeft eigenlijk nooit bestaan. Het was in feite een vrij laat hoofdstukje van het Romeinse Rijk, inwoners noemden zichzelf Romeinen en de hoofdstad was Constantinopel. We zijn dit eeuwen later pas het Byzantijnse Rijk gaan noemen.
Bahrein
Het achtste en negende Emiraat
Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de emiraten van Bahrein en Qatar ook zouden worden toegevoegd aan de Verenigde Arabische Emiraten. Maar ze kregen ruzie over wat eilandjes en de nieuwe grondwet, dus zo ver kwam het niet.
Italië
Opera Tifosi
Teatro alla Scala in Milaan, volgens kenners het beste operahuis ter wereld, herbergt de 'loggionisti', fervente operafans in de goedkope bovengalerij. Deze enthousiastelingen staan bekend om hun onverbiddelijke kritiek. Zo werd tenor Roberto Alagna in 2006 tijdens Aida zo heftig uitgejouwd dat zijn vervanger, Antonello Palombi, abrupt de scène op moest zonder kostuum.
Ahn Jung-hwan
Dankzij een doelpunt van Ahn Jung-hwan schakelde Zuid-Korea op het WK 2002 Italië uit. Bij zijn club Perugia was hij vervolgens niet meer welkom. Zijn carrière ging uit als een nachtkaars.
Zuid-Korea
Hond in de pot vinden
Zuid Koreanen eten ongeveer 1 miljoen honden per jaar
Noord-Macedonië
Oergrid
Het Meer van Ohrid is geen gewoon meer. Het is bijna twee miljoen jaar oud, ontstaan door tektonische activiteit en niet door ijs zoals de meeste Europese meren. Daarmee is het een van de oudste meren ter wereld, én een biologische tijdcapsule. Van de ruim 1.200 bekende soorten in het meer zijn er 212 endemisch.
Iran
Knabbel en babbel
In 2007 hebben Iraanse agenten 14 eekhoorns aangehouden voor spionage. Wat was er aan de hand? De eekhoorns zouden kleine audiorecorders en radiootjes dragen die gebruikt werden om te spioneren voor westerse geheime diensten. Ze werden getrapt toen ze dicht in de buurt van een fabriek kwamen waar uranium werd verrijkt.
Albanië
Koffiehuizen
Albanezen zijn dol op koffie. Nergens in de wereld vind je meer koffiehuizen per hoofd van de bevolking dan in Albanië.
Uruguay
Portuñol
In heel Uruguay wordt Spaans gesproken. Dat maakt het het kleinste land in Zuid-Amerika waar Spaans wordt gesproken als moedertaal. In de grenssteden in de buurt van Brazilië, wordt een vermenging van Portugees en Spaans gesproken, vaak in een jargon genaamd portuñol, uit de woorden português en español.
Duitsland
Kracht durch Freude
De meest verkochte auto's aller tijden zijn de Volkswagen Golf en de Volkswagen Kever. De Kever werd gebouwd in opdracht van Adolf Hitler als auto voor de gewone man. Oorspronkelijk noemden men de auto Kraft durch Freude, afgekort KdF. De stad die ronde de fabriek werd gebouwd heette daarom Stadt des KdF-wagens bei Fallersleben en kennen we nu onder de naam Wolfsburg.
Gabon
Gabos
88% van Gabon is bos en dat bos wordt goed beschermd. Gabon absorbeert jaarlijks ongeveer 140 miljoen ton CO₂. Ter vergelijking: Nederland stoot jaarlijks zo'n 160 miljoen ton CO₂ uit.
Liever alle feitjes op een rij? Klik dan hier.
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
Je vindt onze podcast terug op onderstaande platformen
