Feitje genereren..
FEIT:
Senegal
Olympische jeugdspelen
In 2026 worden in Dakar de Olympische jeugdspelen georganiseerd. Dat wordt het eerste olympische evenement ooit op het Afrikaanse continent.
Chili
Tsar bomba x 640
In 1960 vond in Chili de zwaarste aardbeving plaats die ooit is gemeten: 9,6 op de schaal van Richter. De energie die vrijkwam staat gelijk aan 32 gigaton TNT: 640 keer zoveel als de Tsar bomba, de zwaarste waterstofbom ooit getest. Er ontstond een tsunami van 25 meter hoog die zelfs in Hawaii, Japan en de Filipijnen slachtoffers maakte. In Chili vielen 'slechts' 3000 doden, omdat de aardbeving plaatsvond tijdens de zondagmis en kerken een stuk steviger zijn gebouwd dan de meeste huizen.
Georgië
Georgische wijn
Wijnbouw is in Georgië een eeuwenoude traditie. Nauwelijks bekend in het westen, maar in de Sovjet-Unie was Georgische wijn de crème de la crème.
Flevoland
Golden Urkring
Veel jongens op Urk krijgen een gouden oorbel met een plaatje rond hun tiende verjaardag. Vaak is het een schip, een zeemeermin, een vis of een kreeft. Maar het kan eigenlijk van alles zijn. De oorbel heeft van oudsher twee functies. Als een visserman kwam te verdrinken, en zijn lichaam spoelde aan, dan kon zijn familie met de waarde van zijn gouden oorbel zijn begrafenis betalen. En stel dat hij op een andere plek aanspoelde, dan was aan de insigne op de oorbel te herleiden waar hij vandaan kwam.
Ivoorkust
Onze lieve vrouwenbasiliek
De Basilique Notre-Dame de la Paix in Yamoussoukro is de grootste kerk ter wereld. Er passen 18.000 mensen in. Hij is losjes gebaseerd op de Sint Pieter en is de hoogste koepelkerk ter wereld: de torenspitsen van de dom van Keulen passen er met gemak in. De bouw kostte wel 300 miljoen dollar, verdubbelde de staatsschuld en het land belandde in een diepe recessie, maar dan heb je ook wat.
Micronesië
Micronesië voetbalnatie
Micronesië staat eerste, tweede én derde als het gaat om grootste verlies bij een voetbalwedstrijd. Al deze records werden in één toernooi gevestigd: de Pacific Games van 2015. Micronesië werd laatste met een doelsaldo van 0 voor en 114 tegen, in drie wedstrijden. Grootste verlies was tegen Vanuatu: 0-46.
Ecuador
Prima proviand
Ooit leefden er miljoenen Galapagosreuzenschildpadden op de Galapagoseilanden. Ze konden een jaar overleven zonder eten en drinken. Dat maakte ze ideale proviand voor lange zeereizen. Je flikkert ze in het ruim, hebt er geen omkijken naar en slacht ze zodra je het vlees nodig hebt. Het trieste resultaat: de soort was mede hierdoor binnen de kortste keren uitgestorven.
Ghana
Mierenhoop
In Kumasi vind je de grootste markt van West-Afrika. Er staan 20.000 kraampjes.
Bahama's
Bronzen rif
Het Andros Barrièrerif is het op twee na grootste barrièrerif ter wereld, na het Grote Barrièrerif en het Barrièrerif van Belize.
Zuid-Holland
Leukste, beste en grootste knaagdier van Europa
De bever leeft alleen of in een kleine familie. Zo’n familie bestaat uit een ouderpaar (bevers zijn monogaam), enkele jongen van vorig jaar en twee tot vier nieuwelingen. De jongen van vorig jaar helpen mee met de verzorging van de pasgeborenen. Elke familie heeft een eigen territorium, die elkaar soms kunnen overlappen. Het leefgebied wordt nauwgezet gemarkeerd met geurstoffen, het zogeheten bevergeil, afkomstig uit een speciale klier bij hun anus. Nu jij weer.
Denemarken
Hasj in Christiania
De Deense overheid vond dat er in vrijstaat Christiania, de zelfverklaarde onafhankelijke anarchistische enclave in Kopenhagen, iets te openlijk in softdrugs werd gehandeld. Als reactie daarop gooiden bewoners camouflagenetten over hun hasjkraampjes heen.
Portugal
Kloostergebak
Monniken en nonnen gebruikten eiwit om kleding te stijven. Met al het eigeel dat overbleef, zijn ze enthousiast gaan bakken. Het bekendste voorbeeld zijn Pasteis de Nata. Andere gebakjes verwijzen duidelijk naar het monastieke leven, zoals barriga de freira (de buik van de non), papos d'anjo (de dubbele kin van de engel) en toucinho do céu (spek uit de hemel).
Burundi
Oude grenzen
De grenzen van Burundi zijn niet door koloniale machten getrokken, maar volgen de grenzen van het oude Koninkrijk Burundi. De Duitse kolonialisten wilden dat koninkrijk eigenlijk niet eens hebben. Pas toen het in Belgische handen dreigde te vallen, gaf Otto von Bismarck groen licht voor de Duitse kolonisatie. Een wereldoorlog later werd het alsnog Belgisch.
Kameroen
Achusoep
Deze soep is een traditioneel gerecht in Kameroen. Het is een gele soep op basis van kippenbouillon, die wordt geserveerd in een kuiltje van gepureerde cocoyam. De presentatiewijze doet het gerecht een beetje denken aan boerenkool. Of aan een vulkaan, wat jij wil.
Friesland
Skûtsjesilen
Dit is een van de vele typisch Friese sporten. De boten waarmee men zeilt, Skûtsjes, zijn groot en log en waren oorspronkelijk bedoeld om bulkgoederen zoals mest en aardappelen mee te vervoeren. Zeker niet ontworpen om wedstrijden mee te zeilen dus, maar ze gaan keihard als de Friese dorpen en steden het ‘s zomers met ieder hun eigen boot tegen elkaar opnemen.
Groenland
Turbogletsjer
Gletsjers stromen over het algemeen heel langzaam. Maar de gletsjer bij het ijsfjord van Ilulissat beweegt tot wel 40 meter per dag. Ieder jaar verdwijnt hierdoor 35 km3 ijs in zee, verdeeld over duizenden ijsbergen.
Nepal
Paralelle koning
In 1846 raakte de koning (de Shah) de daadwerkelijke macht kwijt aan de premier (de Rana). Die maakten het premierschap erfelijk. Een soort parallel koningshuis dus. De koning helemaal afzetten was geen optie, want die werd door de bevolking gezien als een reïncarnatie van Vishnoe, dus dat zou gezeik opleveren.
Nicaragua
BFF
De linkste lente in het Nicaragua van de jaren '80 kon wereldwijd op sympathie rekenen, zelfs van Jimmy Carter. Ook de Nederlandse gemeentepolitiek hield zich niet afzijdig. Tientallen Nederlandse gemeenten knoopten stedenbanden aan in Nicaragua, waarvan de meeste nog steeds bestaan. Ietwat ongemakkelijk, nu de linkse lente is ingeruild voor een regelrechte dictatuur.
Belize
Queen Belizabeth
Belize is het enige Engelssprekende land van Centraal-Amerika.
Chili
Ivan de Vindingrijke
Iván Zamorano, superspits met bijnaam ‘Iván de Verschrikkelijke’, dreigde bij Internazionale zijn felbegeerde rugnummer 9 kwijt te raken. Wat deed hij? Hij koos voor nummer 18, met een plusje tussen de 1 en de 8.
Fiji
Indo-Fijiërs
De meest voorkomende achternamen in Fiji zijn Kumar, Prasad, Chand en Singh. Maak kennis met de Indo-Fijiërs.
Libanon
Wintersporters
Er zijn maar 7 landen buiten Europa die vaker op de Olympische Winterspelen actief waren dan Libanon: Australië, Canada, de Verenigde Staten, Japan, Zuid-Korea, Chili en Argentinië.
Europa
Indo-Europese eenheid
Bijna alle volkeren in Europa zijn Indo-Europees. De enige uitzonderingen zijn de Fins-Oegrische volkeren (in Finland, Estland en Hongarije bijvoorbeeld), de Turkse volkeren, de Semitische volkeren (waaronder de joden) en... de Basken. Niemand weet waar die ooit vandaan zijn gekomen.
VK: Schotland
Silicon Glen
In de jaren ‘80 en ‘90 was de regio Edinburgh-Glasgow een heus techwalhalla. Ze maakten heel veel, maar het mooiste wapenfeit is dat tweederde van de pinautomaten destijds gemaakt werd in Dundee.
Noord-Korea
Pruikmagnaat
Officieel is verreweg het grootste exportproduct van Noord-Korea... nephaar. Dus bijvoorbeeld pruiken, nepwimpers en haarextensions. Noord-Korea exporteert het vrijwel uitsluitend naar China, maar van daaruit vinden deze producten stiekem hun weg naar de rest van de wereld. Zo ontwijken ze internationale sancties.
Turkmenistan
Atypische islam
Voor een islamitisch land heeft Turkmenistan een aantal opmerkelijke voorschriften voor uiterlijk vertoon. Zo is het vrouwen verboden om een hoofddoek te dragen en mogen niet-bejaarde mannen geen baard dragen.
Oostenrijk
Bijzondere bondjes
Ook in Oostenrijk was in de jaren '20 en '30 een extreemrechts geluid te horen. Maar de aanhangers van de Oostenrijkse Heimatsblock waren geen nationaalsocialisten, maar Austrofascisten. Zij en de andere Oostenrijkse partijen moesten niks hebben van Adolf Hitler, die hintte op een Anschluss. De Oostenrijkse NSDAP werd zelfs verboden, en de Oostenrijkers zochten steun bij Benito Mussolini om zich te beschermen tegen Adolf Hitler. Denk voortaan dus nog even twee keer na voordat je heel extreemrechts over één kam scheert.
Maleisië
Islamitisch bankieren
Kuala Lumpur is het grootste centrum voor Islamitisch bankieren. Islamitische banken volgen de Koran en de Sharia. Dat betekent dat woekerrente, short selling en handel in financiële risico's zijn verboden, omdat dit gezien wordt als een vorm van gokken.
Duitsland
Homo universalis
Johann Wolfgang von Goethe werkte zijn hele leven als ambtenaar, maar was eigenlijk alles behalve dat. Hij was wetenschapper, toneelschrijver, romanschrijver, filosoof, dichter, én natuuronderzoeker. Het mineraal Goethiet is naar hem genoemd.
Tunesië
Tatouine, I am your landscape
De fictieve thuisplaneet Tatooine van Luke Skywalker (Star Wars) is vernoemd en gebaseerd op de stad Tataouine in Tunesië.
Ethiopië
Influencers
Veel vlaggen van Afrikaanse landen zijn afgeleid van de Ethiopische, omdat het land nooit gekoloniseerd is. Pan-Afrikaanse trots.
Nepal
Mad honey
In Nepal wonen de grootste bijen ter wereld. Hun korf kan tot 60 kilo aan honing bevatten. Honing die overigens een beetje psycho-actieve effecten heeft: je gaat er goed van spacen als je er veel van eet.
Algerije
Het bloedbad van Parijs
De Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog had ook een bloedige Parijse episode. In 1961 gingen Algerijnen in Parijs massaal de straat op. De protesten werden bruut neergeslagen door de politie. Honderden demonstranten werden doodgeschoten en in de Seine gegooid. Ook de Fransen zelf waren de oorlog intussen helemaal beu. Bij een referendum stemde 78% van de Fransen vóór onafhankelijkheid van Algerije.
Filipijnen
Saldo te laag
Koning Leopold II was een late adopter qua kolonisatie, en probeerde tot drie keer toe de Filipijnen te kopen van Spanje. Tevergeefs, de eilanden waren te duur. Toen ging hij maar naar Congo. Met alle gevolgen van dien.
Marshalleilanden
Crypto
Op de Marshalleilanden kun je met de Amerikaanse dollar betalen, maar ook met de Sovereign: de nationale cryptocurrency. In 2018 werden ze het eerste land ter wereld met een officiële cryptomunt.
Madagaskar
Eindje varen
De oorspronkelijke bewoners van Madagascar kwamen varend vanuit het Austronesië gebied - in de buurt van Australië. Ga daar maar eens over nadenken. Dat is alsof Columbus, toen hij Cuba bereikte, ontdekte dat er blauwogige, blondharige Scandinaviërs wonen die Zweeds spreken, terwijl Noord-Amerika werd bewoond door inheemse Amerikanen die Indiaanse talen spraken.
Bhutan
De lange arm van Zidane
Tot 1999 was TV verboden in Bhutan, maar omdat iedereen massaal het WK 1998 ging kijken, hebben ze het daarna toch maar toegestaan.
Marshalleilanden
Haaienspeeltuin
Op de Marshalleilanden vind je het grootste beschermde gebied voor haaien ter wereld. Het is 2 miljoen vierkante kilometer. Dat is ongeveer zo groot als Mexico.
Belarus
Ecoloog Adolf
De uitgestrekte en onbegaanbare Pripjatmoerassen splitsten in de Tweede Wereldoorlog het oostfront in tweeën. En dus trokken allerlei vluchtelingen en partizanenstrijders naar het gebied. De Duitsers wilden het gebied droogleggen, de bewoners uitroeien en er Duitse kolonisten vestigen. Adolf Hitler himself zou dit plan hebben tegengehouden, omdat hij bang was dat de drooglegging zou zorgen voor verwoestijning.
Turkmenistan
Demografische decimering
Ashgabat was in 1948 het toneel van een van de zwaarste aardbevingen in de geschiedenis. Ongeveer 100.000 mensen kwamen om, destijds 10% van de Turkmeense bevolking.
Mauritius
Bijzondere dodo in de bijt
Mauritius is het enige Afrikaanse land met Hindoeïsme als dominante religie.
Zuid-Holland
1255
In dit jaar werd het eerste waterschap van Nederland opgericht: het Hoogheemraadschap van Rijnland. Dit waterschap bestaat nog steeds en heeft de storm aan fusies dus overleefd: halverwege de 20e eeuw telde Nederland namelijk nog ongeveer 2600 waterschappen. Nu nog 'maar' 21.
Seoul
Pay-As-You-Throw
In Seoul vind je bijna geen openbare prullenbakken. Dit is een bewuste politieke keuze en noemen ze Pay-As-You-Throw. Zo willen ze dat mensen dingen zelf thuis weggooien in speciale, belastbare afvalzakken. Met andere woorden, neem een tas mee voor je troep als je daar rondjes gaat lopen, want anders duurt het lang voordat je dat flesje kwijt kunt.
Lesotho
Hoogste laagste punt, snap je hem nog?
Lesotho is het enige land dat volledig boven de 1000 meter ligt, en het land met veruit het hoogste laagste punt ter wereld. Hun laagste punt ligt op 1400 meter. De tweede prijs is voor Rwanda, met 950 meter.
Liechtenstein
Invasie zonder navigasie
Het is drie keer gebeurd dat het Zwitserse leger per ongeluk Liechtenstein binnenviel. Ze waren aan het oefenen, raakten de weg kwijt en belandden per ongeluk in Liechtenstein.
Zimbabwe
Dan verbieden we het toch gewoon?
Om de hyperinflatie tegen te gaan in Zimbabwe verklaarde de dictator Mugabe inflatie ooit als "illegaal". Deze inflatie bereikte in 2008 op jaarbasis een verbazingwekkende 89,7 sextiljoen procent.
Letland
Baltische weg
In 1989 protesteerden miljoenen Esten, Letten en Litouwers vreedzaam tegen de bezetting van de Baltische staten door de Sovjet-Unie. Ze stonden hand in hand in een lang lint van Tallinn, via Riga, tot Vilnius. De onafhankelijkheid volgde twee jaar later.
Noorwegen
Nils Olav III
Nils Olav III is brigadegeneraal van de Noorse Koninklijke Garde. Hij is een koningspinguïn en leeft in de dierentuin van Edinburgh. Uh, wat?
Istanbul
Boel Toeristan
Istanbul is de stad met het hoogste aantal toeristen per jaar. Van Duitsers tot Saoedi’s en van Amerikanen tot Iraniërs, iedereen wil naar Istanbul. Grootste groep: Russen.
Ierland
Ontbost Europa
Hoe groen het ook is, Ierland is het meest ontboste land van Europa. Samen met... Nederland.
Maleisië
Etnische spanningen
De Chinese en Indiase minderheden staan in Maleisië bovenaan de sociaal-economische ladder, tot onvrede van de Maleise meerderheid. Dit leidt tot etnische spanningen die in 1969 een triest dieptepunt bereikten. In Kuala Lumpur werden honderden Chinezen en Indiërs vermoord door Maleise nationalisten. Ook nu is de spanning nog voelbaar en doet de Maleisische overheid er alles aan om Maleiers te bevoordelen ten opzichte van Chinezen en Indiërs.
Australië
Cloacadieren
Cloacadieren zijn zoogdieren die eieren leggen. In Australië vind je in deze orde het vogelbekdier en de mierenegel. Cloacadieren hebben, net als bijvoorbeeld vogels en reptielen, een cloaca: een lichaamsopening die zowel voor ontlasting, urine als genitale afscheiding (zoals eieren) wordt gebruikt.
Burundi
Burundie zag je niet aankomen
De Burundese Lydia Nsekera was eerst voorzitter van de Burundese voetbalfederatie en daarna de eerste vrouw in het hoogste FIFA-orgaan. Zij was medeverantwoordelijk voor het feit dat vrouwen wereldwijd scheids kunnen zijn in mannenvoetbalwedstrijden. Terwijl ze zelf nooit heeft gevoetbald.
Colombia
We dansen allemaal de Cumbia
De muziekstijl Cumbia komt uit Colombia. Shakira - ook Colombiaans - maakt er wel eens nummers mee.
Mauritius
Proeftuin van het kapitalisme
Na het afschaffen van de slavernij door de Britten, moesten ze iets anders bedenken en bedachten ze het idee van 'vrije' arbeidskrachten. Dus tussen 1834 en 1920 arriveerden bijna 700.000 Indiërs op Mauritius, in Aapravasi ghat. Zie hier de start van de contractarbeid.
België
Dance-erfgoed
België was in de jaren '80 het centrum van het muziekgenre New Beat. Toen Jo Bogaert met Technotronic rap toevoegde aan de New Beat met het nummer Pump up the Jam, was de Eurodance geboren. Ook Hardcore is voortgekomen uit New Beat.
VK: Schotland
Chicken tikka masala
De zeer waarschijnlijke plaats van herkomst van de tikka masala is niet India, maar Glasgow.
Nicaragua
Idioma de Signos
Nicaraguaanse gebarentaal is een gebarentaal die zich in de jaren tachtig spontaan ontwikkelde onder dove kinderen in Nicaragua. Het is van bijzonder belang voor taalkundigen omdat hier een nieuwe taal werd gemaakt die niets met een andere taal te maken had. Het is nog steeds de officiële gebarentaal van Nicaragua.
Panama
Honkballand
Panama is een van de sterkste honkballanden in de wereld. Geen enkel land in Midden-Amerika vaardigt meer spelers af aan de Major League Baseball.
Oman
Hoezo crisis?
Tijdens de oliecrisis in de jaren ‘70 heeft Oman optimaal geprofiteerd van de hoge olieprijzen. Het BNP per hoofd van de bevolking steeg in 10 jaar tijd met 1370%.
Ecuador
Dollar Dollar bill Y’all
In Ecuador betalen ze met de US Dollar. Dat komt omdat hun eigen munt te zwak was. Dat noemen ze dollariseren. Ze mogen dus geen dollarbiljetten zelf drukken, maar wel hun eigen 1, 5, 10, 25, en 50 centjes. Die heten centavos.
Colombia
Inline speed skating
Colombia is absolute alleenheerser als het gaat om inline speed skating (inline-skaten). Sinds 2011 wonnen ze alle WK's.
New York City
Divers
New York is taalkundig de meest diverse stad ter wereld, met zo’n 800 talen. Niet gek: meer dan één op de drie New Yorkers is niet in de Verenigde Staten geboren.
Maleisië
Mahathir Mohammed
Mahathir Mohammed was van 1981 tot 2003 premier en onder zijn leiding ontwikkelde Maleisië zich economisch razendsnel. Tijdens de Aziëcrisis in 1997 negeerde hij een beleidsadvies van het IMF en hij kreeg gelijk: in Maleisië sloeg de Aziëcrisis veel minder hart toe dan in omliggende landen. Het IMF gaf zijn fout later toe. Van 2018 tot 2020 keerde hij nog eens terug als premier. Hij is intussen 97 jaar.
Mozambique
MOZAMBIQUE
Groeperingen die iets willen met Mozambique schrijven graag in acroniemen. De twee strijdende partijen in de burgeroorlog waren FRELIMO en RENAMO, de VN-vredesmissie die het daarna mocht oplossen heette UNOMOZ.
Mozambique
Explosieven opruimingsdienst
Een overblijfsel van de burgeroorlog zijn de vele mijnen in het land. Daar worden nu ratten voor ingezet. Die ruiken de mijnen en zo kunnen ze worden opgeruimd. Dat is al gebeurd met 13.000 mijnen.
Paraguay
Ciudad del Este
Deze stad bij de grens met Uruguay en Brazilië is de op twee na grootste vrijhandelszone ter wereld, na Miami en Hong Kong. Je moet wat, zonder toegang tot de zee.
Tanzania
Ngorongorokrater
De Ngorongorokrater is de grootste caldeira ter wereld, met een diameter van circa 20 kilometer. De krater heeft steile wanden, waardoor de dieren in het gebied niet deelnemen aan de circulaire migratie die de Serengeti zo kenmerkt. Door deze isolatie vertoont de leeuwenpopulatie in de krater een sterke inteelt.
Afghanistan
Hippie trail
Je kan het je bijna niet voorstellen, maar Afghanistan was in de jaren '60 en ' 70 een liberaal en progressief land. Het trok dan ook veel buitenlandse toeristen aan. Het was een topbestemming langs de hippie trail, niet om de laatste plaats vanwege de fantastische hasj die je er kan krijgen.
Afghanistan
Fatbikes in Kaboel
Buiten Afrika is Afghanistan het jongste land ter wereld. Mensen zijn er gemiddeld 20 jaar. Meer dan 60% van de bevolking is jonger dan 25. Dat zijn veel fatbikes op straat.
Somalië
Koude aardverschuiving in de Hoorn
Tijdens de Koude Oorlog wisselden Ethiopië en Somalië binnen zes jaar van bondgenoot. Eerst was Ethiopië vrienden met het westen, maar die werden socialistisch. Somalië was socialistisch, maar begon een onmogelijke oorlog tegen Ethiopië. De Sovjet-Unie koos voor Ethiopië, liet Somalië vriendloos achter en de VS besloot in dat gat te springen.
Uruguay
Even nadenken voor deze
Uruguay heeft het meest zuidelijke noordelijkste puntje van alle landen ter wereld.
Panama
Platanus Vierkantus
Halverwege Panama staat een groep bomen die zijn gegroeid met vierkante stammen. Zelfs de boomringen zijn vierkant. De stam is vierkant aan de basis, maar wordt rond als hij naar boven beweegt en krijgt het uiterlijk van een normale boom.
New York City
Correlatie is geen causatie
Als je kijkt naar de ondergrond van Manhattan, dan valt op dat Lower en Midtown Manhattan zijn gebouwd op vast gesteente en de rest van Manhattan op zachter sediment. De wolkenkrabbers concentreren zich op de plekken met vast gesteente. Wij geografen hadden heel erg gehoopt dat er een causaal verband is tussen de hardheid van de ondergrond en de maximale bouwhoogte, maar helaas: het verband berust op toeval en is een hardnekkige mythe op hop-on-hop-off-bussen.
Griekenland
Aardbevingdiplomatie
In augustus 1999 vond in Turkije bij Izmit een verwoestende aardbeving plaats. De Grieken haalden alles uit de kast om de Turken te helpen. Drie weken later was er een zware aardbeving bij Athene, en schoten de Turken te hulp. Deze gebeurtenissen hebben het ijs tussen de landen plots gebroken, na eeuwen van animositeit, en leidden tot een revolutie in de onderlinge betrekkingen. Wetenschappers noemen dit fenomeen 'earthquake diplomacy'.
Friesland
Joe ken spiek Inglish wid mie
Het Engels en het Fries zijn nauw verwant aan elkaar en hoe verder je teruggaat in de tijd, hoe nauwer de verwantschap wordt. Zie bijvoorbeeld woorden als kei, swiet en tsiis, die betekenen key, sweet en cheese.
Bahama's
Zandbanken
De Bahama's zijn als enige eilandengroep in Midden-Amerika geen Antillen. Ze liggen ook buiten die boog van vulkanische eilanden en hebben een hele andere ontstaanswijze. Eigenlijk zijn het zandbanken die onderdeel maken van het continentaal plat van Noord-Amerika.
Londen
Op eenzame hoogte
Londen groeide in de 19e eeuw als kool. Aan het eind van die eeuw woonden er 6,5 miljoen mensen: twee keer zoveel als in de nummers 2 van dat moment, New York, Parijs en, jawel, Kano (in Nigeria).
Peru
Door dik en dun
Peru plaatste zich in 2018 voor het WK voetbal in Rusland. Miguel had geen kaartje weten te bemachtigen, maar verzon een list. Hij kocht een kaartje dat gereserveerd was voor morbidly obese mensen. Om in aanmerking te komen moest hij eerst nog wel even 25 kilo aankomen. Dat lukte, en hij mocht naar het WK.
Tonga
Dubbelganger
Als je goed kijkt, zie je nogal wat gelijkenissen tussen de Tongaanse vlag en het Rode Kruis. Ze hadden ooit dezelfde vlag, maar die heeft Tonga toch maar aangepast omdat het niet heel handig was.
Italië
Maffiamaatjes
In Zuid-Italië gebeurde tijdens de Amerikaanse invasie aan het eind van de Tweede Wereldoorlog iets opmerkelijks: de maffia, die door Mussolini zo hard waren aangepakt en ondergronds opereerden, werden door de Amerikanen erkend als vijanden van de fascisten en daarom terug in het zadel geholpen. Maffiabazen werden bijvoorbeeld aangesteld als burgemeester. Lekker bezig yanks.
Georgië
Het laatste slagveld
De Georgische Opstand - een van de laatste slagvelden van de Tweede Wereldoorlog was op Texel. Ondanks dat de oorlog was afgelopen op 5 mei, duurde de oorlog op Texel nog tot 20 mei. Het was een gevecht tussen Georgische oorlogsgevangenen die in opstand kwamen tegen de Duitsers.
Argentinië
De slechtste 20e eeuw-award gaat naar…
In 1913 behoorde Argentinië per hoofd van de bevolking tot de tien rijkste staten ter wereld. Sindsdien is het negen keer failliet gegaan en is de economie een grote bende.
Vaticaanstad
Vaticaanse nationaliteit
Ongeveer 600 mensen hebben de Vaticaanse nationaliteit. Je kunt die niet krijgen door geboorte, maar alleen door naturalisatie wanneer je in het Vaticaan komt wonen en werken. Als je stopt met werken, verlies je de nationaliteit weer.
VK: Wales
Harry Wales
De man die Wales annexeerde voor de Engelsen, bouwde tien kastelen om ze onder controle te houden. Als zoethoudertje beloofde hij dat zijn eerstgeborene in één van die kastelen geboren zou worden en hij de titel zou krijgen "Prins van Wales". Daarom krijgt de huidige Britse troonopvolger de titel "Prince of Wales".
Rusland
Auto vol balistokoeken
Begin jaren '90, toen schoktherapie de roebel waardeloos maakte, was een munt van 1 roebel precies even groot, dik en zwaar als een munt van 5 Zwitserse Franc, die vele malen meer waard was. Er zijn verhalen van Russen die in die periode naar Zwitserland reisden, alle verkoopautomaten leegkochten en met die producten terugreisden naar huis.
Iran
Perzisch sapje
Shiraz was ooit het hart van de Iraanse wijnproductie, met lofzangen van dichter Hafez en verhalen over de syrah-druif die vanuit hier naar Europa zou zijn gesmokkeld. Maar wat blijkt? Genetisch onderzoek wijst uit dat de druif uit twee Franse rassen komt. Toch noemen Australiërs hun wijn nog steeds Shiraz. Dus ja, het is Iraans… maar ook weer niet. Doe ermee wat je wil.
Maleisië
Wisselkoning
Maleisië is een federatie die bestaat uit verschillende sultanaten. De sultans daarvan wisselen het koningschap van Maleisië beurtelings af. Elke 5 jaar is er een nieuwe aan de beurt. Abdul Halim Muadzam Shah was zo lang sultan dat hij twee termijnen de koning van Maleisië mocht zijn.
Algerije
Speltip 9: weet wanneer je moet stoppen
Abdelaziz Bouteflika kreeg zoveel krediet voor het beëindigen van de Algerijnse burgeroorlog, dat hij als een van de weinige Arabische leiders de Arabische Lente overleefde. Maar in 2019 kwam zelfs aan zijn krediet een eind. Hij had zich als seniele oude man beschikbaar gesteld voor een vijfde termijn, terwijl kort daarvoor was afgesproken dat een president maar twee termijnen mocht dienen.
Canada
Maple syrup
80% van de wereldexport maple syrup komt uit Canada, specifiek Quebec. De beste toepassing is: schenk een sliert siroop uit over een laag sneeuw, laat het uitharden, en rol het op rondom een lollystokje. Een toetje op zich.
Laos
Boun Bang Fai
Het Laotiaanse raketfestival is een jaarlijks hoogtepunt. Men verjaagt de geesten door er zelfgebouwde raketten op af te vuren. Zij wiens raket hapert worden getrakteerd op een modderbad en rijstwhisky.
Iran
Alleen maar glazen plafonds
Hoewel meer dan 50% van de universitair afgestudeerden in Iran vrouwen zijn, ligt hun arbeidsparticipatie onder de 15% door strikte regels en beperkingen, waardoor hun talent vaak onbenut blijft.
Luxemburg
Tóch geen goud
De eerste Luxemburgse Olympische titel stamt uit 1900. De winnaar van de marathon - Michel Théato - was weliswaar een Luxemburger, maar hij woonde destijds in Parijs en daarom is de eerste plek nooit officieel aan Luxemburg toegekend. Doen ze zelf wel trouwens.
Tanzania
Freddy Mercury
Freddy Mercury is geboren op Zanzibar. Hij verhuisde als kind naar India en vervolgens naar Londen, waar hij faam maakte als leadzanger van Queen en misschien wel de beste zanger ooit. Hij had een enorm bereik en was één van de weinigen die vier octaven zuiver kon zingen.
New York City
Hot Damn
De huidige absolute koning van het hotdog eten is Joey "Jaws" Chestnut. De beste man eet 76 Nathan’s Famous Hot Dogs met broodje in 10 minuten. Of in 8 minuten 141 hardgekookte eieren. Of 126 taco's. Hmm…
Nepal
Dolksteek
De Nepalese Congrespartij verjaagde in de jaren '50 de Rana (de premier) en gaf de Shah (de koning) de macht weer in handen. Die was alleen niet zo gecharmeerd van de democratiseringspogingen van die partij. Hij zei dankjewel, maar verbood daarna de partij en maakte van Nepal weer een absolute monarchie.
Zuid-Afrika
The Little Five
Naast The Big Five heb je ook The Little Five. Diertjes die je niet snel ziet, maar wel leven in Zuid-Afrika. 1. Panterschildpad; 2. Olifantspitsmuis; 3. Mierenleeuw; 4. Roodsnavelbuffelwever; 5. Neushoornkever.
Kenia
Kenya cowboys
Country is immens populair in Kenia. 15% van de CD’s die in Kenia verkocht worden, zijn van countrymuziek. De Kenianen kunnen de Engelste tekst goed verstaan en de cowboy-lifestyle slaat in Kenia ook wel aan. Landschappelijk hebben Kenia en het binnenland van de VS ook wel wat van elkaar weg.
Cyprus
Aes cyprium
Op Cyprus groeien veel cypressen. Zijn die twee misschien naar elkaar vernoemd? Nee, helaas. Wat wél naar Cyprus is vernoemd, is koper. Het is afgeleid van het Latijnse aes cyprium: erts van Cyprus.
Cambodja
Omgekeerde erfopvolging
Koning Norodom Sihanouk werd in 1955 opgevolgd door zijn vader, zodat Sihanouk zelf zijn handen vrij had om premier te worden. Toen zijn vader in 1960 overleed, volgde hij hem weer op als koning. Best bijzonder voor een land dat eigenlijk geen erfopvolging kent, maar de koning kiest.
Liever alle feitjes op een rij? Klik dan hier.
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
Je vindt onze podcast terug op onderstaande platformen
