Alle kroegfeitjes op een rij 👀
Kruikezeikers
Tilburgers worden kruikenzeikers genoemd. Tilburgers plasten vroeger namelijk in kruiken, zodat de urine kon worden gebruikt om wol te wassen in de textielindustrie.
Noord-Brabant
Roofbouw
Nauru werd door de kolonialen begin 20e eeuw opgericht als fosfaatmijn, omdat 80% van het eiland uit fosfaat zou bestaan. Inmiddels zijn de voorraden op, is het eiland uitgeput en is 80% van de begroeiing verdwenen. Het land is totaal onvruchtbaar geworden. Nogal wrang, gezien fosfaat wordt gebruikt voor kunstmest in de rest van de wereld.
Nauru
Divers
New York is taalkundig de meest diverse stad ter wereld, met zo’n 800 talen. Niet gek: meer dan één op de drie New Yorkers is niet in de Verenigde Staten geboren.
New York City
Treineren
Wil je de trein nemen van Lissabon naar Berlijn, dan heb je vanwege het uiteenlopende elektriciteitsnet van de Europese spoorwegen 5 verschillende treinen nodig.
Europa
Kazungulandenpunt
Kazungula is qua landsgrenzen de grootste gemiste kans van onze tijd. Het had 150 meter gescheeld of hier had een vierlandenpunt gelegen. De grens van Botswana met Zambia is dus 150 meter lang, en Namibië en Zimbabwe grenzen dus net niet aan elkaar.
Namibië
Leapfroggen
In Kenia hebben miljoenen mensen nooit een bank gehad, maar wel een mobiel betaalsysteem: M-Pesa. Gelanceerd in 2007, werkt via sms — dus zonder internet — en meer dan 90% van de volwassenen gebruikt het. Rekeningen betalen, sparen, geld naar je moeder sturen? Gaat allemaal via je telefoon. Klassieke banken zijn daar gewoon overgeslagen. Leapfrogging at its finest.
Kenia
Jamming
De twee snelste nog levende mensen ter wereld komen uit Jamaica: Elaine Thompson-Herah en Usain Bolt.
Jamaica
Three little birds
Het eiland Jamaica is de thuisbasis van 28 endemische vogelsoorten. Daaronder zijn drie verschillende kolibries: een zeer kleine vogelsoort.
Jamaica
Een welkome geuzennaam
Een Sovjetjournalist noemde Margareth Thatcher in een stuk de "Iron Lady", een bijnaam die ze kreeg vanwege haar compromisloze politiek en leiderschapsstijl. Ze omarmde die bijnaam met liefde.
VK: Engeland
Niet factchecken deze
Dominica claimt 365 rivieren te hebben, voor elke dag van het jaar één. Klinkt te mooi om waar te zijn, en is het waarschijnlijk ook.
Dominica
Seculuruguay
Slechts 46% van de mensen is katholiek. Daarmee zijn ze een van de minst religieuze landen in Latijns-Amerika. Dat heeft te maken met de Franse, Zwitserse en Engelse migranten die klassiek anti-religieus waren. Daardoor woonden in 1900 zo'n 10% van alle seculiere mensen ter wereld in Uruguay. De liberale overheid droeg ook een steentje bij: zo zijn er officieel geen christelijke feestdagen.
Uruguay
Kim Jong-belegen
Kim Jong-Un werd door zijn vader onder een schuilnaam naar een school in Zwitserland gestuurd, en raakte daar verslaafd aan Emmentaler kaas. Hij probeerde na zijn aantreden een groep Noord-Koreaanse kaasmakers naar Frankrijk te sturen om daar te leren hoe ze dat soort kazen maken, maar hij kreeg nee te horen. Daarom importeert Noord-Korea nu maar jaarlijks grote hoeveelheden om Kim Jong-Un tevreden te houden.
Noord-Korea
Perzisch sapje
Shiraz was ooit het hart van de Iraanse wijnproductie, met lofzangen van dichter Hafez en verhalen over de syrah-druif die vanuit hier naar Europa zou zijn gesmokkeld. Maar wat blijkt? Genetisch onderzoek wijst uit dat de druif uit twee Franse rassen komt. Toch noemen Australiërs hun wijn nog steeds Shiraz. Dus ja, het is Iraans… maar ook weer niet. Doe ermee wat je wil.
Iran
Next level natuurbescherming
In 2008 werd Ecuador het eerste land ter wereld dat de natuur grondrechten verleende. De gedachte is dat regenwouden, rivieren, eilanden en zelfs de lucht levende bestanddelen van een land zijn en daarom dezelfde rechten moeten hebben als mensen. In Ecuador is de natuur dus grondwettelijk op gelijke voet gesteld met de mens.
Ecuador
Subduceer jij of ik?
Ten zuiden van Japan duikt de Pacifische plaat onder de Filipijnse plaat. Het bijzondere aan deze subductiezone is dat de platen allebei oceanisch zijn én allebei dezelfde kant op bewegen. Maar omdat de Pacifische plaat sneller beweegt, haalt die de Filipijnse plaat als het ware in. De Pacifische plaat is ouder en zwaarder en duikt daardoor onder de Filipijnse plaat.
Japan
Paranoia 2.0
Noord-Korea moet Albanië voor zich dulden qua bunkerdichtheid, maar is wel het meest ondertunnelde land ter wereld.
Noord-Korea
Bonusfakta
Omdat wij fan zijn, vijf bonusfeitjes over IKEA. 1: Elk product is vernoemd naar een gewoon Zweeds woord. Dat komt omdat Ingvar Kamprad dyslectisch was, en hij zo zijn producten beter kon onthouden. 2: Badkamerproducten dragen bijvoorbeeld namen die te maken hebben met water. 3: Eén van de tien Europanen is verwekt in een IKEA-bed. 4: Er zijn wereldwijd meer IKEA-catalogussen geprint dan Bijbels en Korans. 5: In 2017 publiceerden ze een advertentie die je kon gebruiken als zwangerschapstest. Als ie positief was, kreeg je 50% korting als je je ondergepiste velletje inleverde bij de winkel.
Zweden
Sint Thomas
Sao Tomé en Principe waren onbewoond toen de Portugezen voet aan wal zetten. Men weet niet precies in welk jaar dat was, vermoedelijk rond 1470. Wat men wél precies weet is de dag waarop dat gebeurde: 21 december, de sterfdag van de apostel Sint Tomas. São Tomé dus.
Sao Tomé en Principe
Broedertwist
De gebroeders Pogba zijn de beroemdste voetballers uit Guinee. Helaas komt de beste van de drie, Paul, niet uit voor Guinee maar voor Frankrijk. De andere twee, Florentin en Mathias zijn van een iets ander niveau. Mathias deed vooral van zich spreken door zijn eigen broer Paul en Kylian Mbappé af te persen voor 13 miljoen euro.
Guinee
Portofinito
Om Portofino leefbaar te houden heeft het stadsbestuur no-waiting-zones ingesteld waar je boetes kunt krijgen als je te lang stilstaat, wachtend op een selfie. Je kunt tot 275 euro boete krijgen.
Italië
Gegen apartheid!
Het WK Voetbal van 1966 is het enige WK ooit dat door een geheel continent geboycot is. Heel Afrika deed niet mee als protest tegen het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Zuid-Afrika zelf was verbannen van het toernooi.
Zuid-Afrika
FYROM
Toen Macedonië onafhankelijk werd van Joegoslavië, waren de Grieken op zijn zachtst gezegd not amused over de landsnaam en de vlag. Want de regio Macedonië ligt grotendeels in Griekenland, en op de vlag prijkte de zon van Vergina, het symbool van een belangrijke historische stad in Grieks-Macedonië. Griekenland weerde het land van het internationale toneel en dwong af dat de vlag werd veranderd en het land officieel de Former Yugoslav Republic Of Macedonia ging heten. In 2018 kwam eindelijk een eind aan de vete, toen Macedonië het voorvoegsel Noord- kreeg.
Noord-Macedonië
Skuld
Zweden was in de jaren ‘70 het eerste westerse land met een ambassade in Pyongyang. Ze verkochten 1000 Volvo's aan Noord-Korea als blijk van goede wil, maar Noord-Korea betaalde hier nooit voor. Het schijnt dat Stockholm nog steeds twee keer per jaar een betalingsherinnering stuurt naar Pyongyang.
Noord-Korea
Ontspannen woningmarkt
Behalve in Rusland en Oekraïne kun je in geen Europese stad goedkopere huizen huren dan in Niš.
Servië
Omar Torrijos
Toen president Omar Torrijos in 1981 bij een mysterieus vliegtuigongeluk om het leven kwam, werd al snel druk gespeculeerd over een mogelijke rol van de CIA bij de toedracht. De Verenigde Staten waren namelijk niet blij dat Torrijos met de Japanners onderhandelde over de aanleg van een tweede Panamakanaal. In 2004 deed oud-NSA-agent John Perkins uit de doeken dat de CIA het toestel inderdaad had opgeblazen met een bom die was verstopt in een bandrecorder.
Panama
Peperkoekhuisjes
Wil je peperkoekhuisjes in het echt zien? Dan moet je naar Sanaa. Het oude centrum staat er vol mee en is niet voor niets werelderfgoed.
Jemen
Het zeventiende Bundesland
Per jaar komen er 5 miljoen Duitse toeristen naar Mallorca. Dat is bijna net zoveel als er Duitse toeristen naar Nederland komen, alleen heeft Mallorca maar 900 duizend inwoners. Mallorca wordt dan ook gekscherend "het zeventiende Bundesland (deelstaat)" genoemd.
Duitsland
Hannibals olifanten
De Carthaagse bevelhebber Hannibal jaagde in de oudheid de Romeinen de stuipen op het lijf. Hij stak met zijn leger met krijgsolifanten de Alpen over en wist op een haar na Rome te veroveren.
Tunesië
Hoog of laag
Tuvalu is samen met de Malediven het land met het laagste hoogste punt. Het hoogste punt van Tuvalu is 5 meter.
Tuvalu
Ik kan er geen kaas van Maya
De Maya's hadden zo'n onmogelijke taal, dat wetenschappers meer dan 100 jaar bezig zijn geweest om het te ontcijferen. Nog steeds hebben ze niet alle teksten ontcijferd.
Guatemala
Proeftuin van het kapitalisme
Na het afschaffen van de slavernij door de Britten, moesten ze iets anders bedenken en bedachten ze het idee van 'vrije' arbeidskrachten. Dus tussen 1834 en 1920 arriveerden bijna 700.000 Indiërs op Mauritius, in Aapravasi ghat. Zie hier de start van de contractarbeid.
Mauritius
Grappen en Groli
Ooit maakte Grolsch ook limonade, onder de naam Groli. De fabriek brandde in de jaren ‘70 af en men besloot hem niet te herbouwen.
Overijssel
Irish pub food
Eten was in Ierse pubs oorspronkelijk niet gebruikelijk. Fish and chips en Shepherd's Pie zijn dus niet zulke klassieke pubgerechten als ze lijken.
Ierland
Kaiser Wilhelm II
De Duitse keizer vluchtte aan het eind van de door hem verloren Eerste Wereldoorlog met zijn keizerlijke trein naar Nederland. Koningin Wilhelmina verleende hem asiel. Hij kwam te wonen in Kasteel Amerongen en later in Huis Doorn. Daar stierf hij in 1941.
Duitsland
De Agua in Nicaragua
Nicaragua doet haar naam eer aan. Het land ligt tussen twee oceanen, de grenzen met Honduras en Costa Rica zijn grotendeels rivieren en ze hebben de grootste meren van Centraal-Amerika. Zijn er meer landen met een naam eindigend op -water?
Nicaragua
Investeren kunnen ze vastgoed
Er zijn eigenlijk maar iets meer dan 300.000 Qatari. Toch zijn zij voor een aanzienlijk deel de eigenaar van Heathrow, volledig eigenaar van warenhuis Harrods, volledig eigenaar van voetbalclub PSG, én zijn ze de grootste vastgoedeigenaar van Londen.
Qatar
Zuidelijke kou
New York City ligt ongeveer op dezelfde breedtegraad als Madrid en ligt daarmee een stuk zuidelijker dan we meestal denken. In New York zijn de winters immers een stuk strenger dan in Nederland. De overheersende zee- en windstromen zijn de belangrijkste oorzaak: Europa staat onder invloed van de warme golfstroom, terwijl de oostkust van de Verenigde Staten te maken heeft met een koude poolstroom.
New York City
Niet spotten met de Nijl
Zangeres Sherine zei in 2017 grappend dat je schistosomiasis zou krijgen als je uit de Nijl zou drinken. Het kostte haar een half jaar in de gevangenis vanwege het verspreiden van nepnieuws.
Caïro
De religieuze wereld in het klein
In Sri Lanka is bijna driekwart boeddhist, en de rest wordt bijna evenredig gevuld door het hindoeïsme, de islam en het christendom. Dat maakt Sri Lanka een van de meest religieus diverse landen ter wereld.
Sri Lanka
Caribisch Soesterberg
Het eiland Vieques was tot 2003 eigenlijk één grote Amerikaanse marinebasis. Het leidde tot veel ecologische schade, maar door het feit dat een groot deel van het eiland zo lang afgeschermd was voor de buitenwereld kon de natuur wel zijn gang gaan. Het is nu een bijzonder natuurgebied vol met restanten van kades, bunkers en landingsbanen, die steeds meer overwoekerd raken. Het is een beetje de Caribische versie van park Vliegbasis Soesterberg.
Puerto Rico
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
