Alle kroegfeitjes op een rij 👀
Absolute monarchie
Vaticaanstad is de enige absolute monarchie van Europa. Alleen in sommige golfstaten vind je nog andere absolute monarchieën.
Vaticaanstad
Koeruguay
Geen land heeft zoveel vee per hoofd van de bevolking als Uruguay. Wat dacht je bijvoorbeeld van 3,5 koe per persoon? Aan tafel!
Uruguay
Bloemenveiling
De bloemenveiling van Aalsmeer is de grootste ter wereld. Het gebouw is ook gigantisch: naar grondoppervlak is met afstand het grootste gebouw van Europa. Tot 2008 was het zelfs het grootste gebouw van de wereld.
Noord-Holland
Prullenbak
Jiskefet, van het programma, betekent prullenbak in het Fries.
Friesland
Influencers
Veel vlaggen van Afrikaanse landen zijn afgeleid van de Ethiopische, omdat het land nooit gekoloniseerd is. Pan-Afrikaanse trots.
Ethiopië
Hermitage
Anna Paulowna, koningin der Nederlanden tot de dood van haar man Willem II, werd opgescheept met diens schulden. Hoe ze die afbetaalde? Deels door een deel van de schilderijencollectie van de Oranjes te veilen aan de Russen. Ze hangen sindsdien in de Sint Petersburgse Hermitage.
Noord-Holland
Onschuldig handelspostje
Het kasteel van Elmina is het oudste Europese gebouw in sub-Sahara-Afrika dat nog bestaat. Het transformeerde van goudhandelpost tot het centrum van de transatlantische slavenhandel.
Ghana
Dieptepunt
Ten noorden van Puerto Rico ligt een transforme plaatgrens. Meestal heb je subductie nodig voor diepe troggen, maar hier zorgt de transforme plaatgrens juist voor grote dieptes. De Milwaukeediepte is 8605 meter diep. Het is het diepste punt van de hele Atlantische oceaan.
Puerto Rico
Nederlands Brazilië
Nederland is 24 jaar (1630-1654) kolonisator geweest van Brazilië. De hoofdstad van Nederlands-Brazilië, ook wel Nieuw-Holland, was Mauritsstad. Die stad kennen we nu als Recife.
Brazilië
Burundrie
De Burundese grondwet van 2005 was progressief, duidelijk en werd een blauwdruk voor veel Afrikaanse landen. Helaas overtrad de Burundese president precies die grondwet later door toch voor drie termijnen te gaan terwijl er maar twee mogelijk waren. Hup, nieuw conflict.
Burundi
Wereldkampioene?
De Mauritiaanse Kimberley Le Court is een vreemde eend in het profpeloton. Maar ze dokkert als een rasechte Vlaamse over de kasseien. Als voormalig Mauritiaans kampioene, mag ze de landsvlag op haar mouw dragen. Ze rijdt dus rond met regenboogmouwtjes: iets wat normaal gesproken voorbehouden is aan oud-wereldkampioenen.
Mauritius
That time of the month
Moederdag vindt in Zambia elke maand plaats. Als vrouw kun je één dag per maand, zonder opgaaf van reden, een dag wegblijven van werk vanwege de ongemakken van je menstruatie. Ook als je geen moeder bent.
Zambia
Pictureperfectland
Hoe het ijzige Groenland aan z’n naam kwam? Erik de Rode, Noorman uit IJsland, werd verbannen en zocht zijn heil op Groenland. Terug in IJsland wilde hij kolonisatoren ronselen voor het eiland, maar moest wel even flink reclame maken om mensen zover te krijgen. Met een naam als Groenland kón het niet misgaan, toch? Inderdaad, binnen een paar jaar woonden er een stuk of tienduizend mensen.
Groenland
Noors verzet
In 1940 werd Noorwegen binnengevallen door Duitsland. Het hield twee maanden stand, langer dan alle andere landen die Duitsland in de tweede wereldoorlog veroverde.
Noorwegen
Waakkrokodillen
Oud-president Félix Houphouët-Boigny zette krokodillen uit in de wateren van Yamoussoukro, om zijn paleis te bewaken. De krokodillen hebben zich na zijn dood vermenigvuldigd en verspreid over de hele stad. Ze vormen een levensgevaarlijke plaag.
Ivoorkust
Bahamaaarrghhh matieeees
Op de Bahama’s ontstond in 1706 de enige serieuze Piratenrepubliek die de wereld ooit gekend heeft. Op de schepen ging het er opvallend democratisch aan toe, inkomensverschillen waren kleiner dan bij koopvaardijschepen, het moraal was hoger. Tot zover je beeld van piraten als moordende boeven.
Bahama's
Pacifisme
Costa Rica is het grootste land ter wereld zonder leger. Het land heeft een lange pacifistische traditie en bemiddelt vaak in conflicten in buurlanden.
Costa Rica
First
In 1917 werd de Argentijnse film El Apóstol de eerste geanimeerde bioscoopfilm ter wereld. Het was een stopmotion waarbij ze gebruikmaakten van uitgesneden figuurtjes.
Argentinië
Postzegelgeld
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd noodgeld uitgegeven. Er is toen een biljet gedrukt van nog geen 3 bij 4 centimeter, met een waarde van 10 bani (1/10e van een leu). Daarmee is het wereldwijd het kleinste bankbiljet ooit.
Roemenië
Maakregio Brabant
Brabant is de regio in Nederland die verreweg de meeste toegevoegde waarde heeft qua industrie in Nederland. Van de top 5 COROP gebieden met hoogste toegevoegde waarde van industrie, liggen er 3 in Brabant.
Noord-Brabant
Bedevaartsoord Turkistan
Turkistan is de spirituele hoofdstad van de Turkse wereld en heeft een bijzondere status in de islam. Drie bedevaarten naar Turkistan staan gelijk aan één bedevaart naar Mekka.
Kazachstan
Implosie
Tussen 2018 en 2021 kromp de Libanese economie met 60%. Het aandeel mensen in armoede steeg van 30% tot bijna 90%.
Libanon
Omgekeerd oorlogsvoeren
De Duitse Bond voerde in de 19e eeuw oorlog tegen Pruisen. Liechtenstein was neutraal, maar leverde wel 80 soldaten. Ze overleefden de oorlog allemaal, raakten op de terugweg aan de praat met een Italiaan en namen hem mee terug naar Liechtenstein. Ze kwamen dus met 81 terug, en de Italiaan is er blijven wonen.
Liechtenstein
Ik wil VLEESCH!
Het Portugees dat ze in Mozambique spreken heeft een aantal interessante afwijkingen van het standaard-Portugees. Onze favoriet is die voor het woord ontbijt. In Portugal noemen ze dat café da mañha. In Mozambique zeggen ze mata-bicho. Letterlijk vertaald: dood het dier. Met andere woorden, flikker op met je koffietje in de ochtend, ik wil gewoon een dier slachten en vlees eten.
Mozambique
St. Kitts & Gozo
Malta heeft qua vorm grote overeenkomsten met een ander land: St. Kitts & Nevis. Aan de andere kant van de wereld, puur toeval.
Malta
Russen aan de rivièra
De Russische oligarchen geven hun geld vooral uit aan villa’s en superjachten in het buitenland. Als je die buitenlandse bezittingen mee zou tellen bij het berekenen van de GINI-coëfficiënt, dan zou Rusland het ongelijkste land ter wereld zijn. De communistische veren zijn aardig afgeschud.
Rusland
Mind your step
Nauru is 7 km² kleiner dan Schiphol. Het is een volledig stedelijk gebied en hoort bij het selecte clubje van vijf landen waar 100% van de bevolking in de stad woont, samen met Monaco, Vaticaanstad, Singapore en Koeweit.
Nauru
Silicon Glen
In de jaren ‘80 en ‘90 was de regio Edinburgh-Glasgow een heus techwalhalla. Ze maakten heel veel, maar het mooiste wapenfeit is dat tweederde van de pinautomaten destijds gemaakt werd in Dundee.
VK: Schotland
No era penal
Mexico is een groot voetballand. Toch? Nou, de mannen wonnen slechts één keer een wedstrijd in de knock-outfase van het WK: in 1986, in eigen huis. Tussen 1994 en 2018 sneuvelden ze 7 keer achter elkaar in de achtste finale. De editie van 2014 etterde nog lang na.
Mexico
Correlatie is geen causatie
Als je kijkt naar de ondergrond van Manhattan, dan valt op dat Lower en Midtown Manhattan zijn gebouwd op vast gesteente en de rest van Manhattan op zachter sediment. De wolkenkrabbers concentreren zich op de plekken met vast gesteente. Wij geografen hadden heel erg gehoopt dat er een causaal verband is tussen de hardheid van de ondergrond en de maximale bouwhoogte, maar helaas: het verband berust op toeval en is een hardnekkige mythe op hop-on-hop-off-bussen.
New York City
Cacaokust
Bijna 50% van de exportwaarde van Ivoorkust bestond in 2021 uit cacaobonen, -pasta of -melk. Sterker nog, tussen de 30 en 45% van de totale wereldproductie komt uit Ivoorkust. De grootste importeur van Ivoriaanse cacao is Nederland.
Ivoorkust
UNESC-GO!
In 2024 werd de Berlijnse technoscene door het Duitse ministerie van cultuur en de UNESCO-commissie officieel toegevoegd aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Denk daar maar aan als je weer raketjes staat te snoepen op de dansvloer.
Berlijn
In vuur en vlam
Op het kleine eiland Dominica liggen maar liefst negen van de zestien actieve vulkanen in de Caraïben. Het onderscheid tussen een actieve en een slapende vulkaan is een beetje arbitrair, maar volgens sommige bronnen is Dominica het gebied met de grootste dichtheid van actieve vulkanen ter wereld.
Dominica
Nuclear waste of land
In Zwentendorf, niet ver van Wenen, staat een volledig afgebouwde kerncentrale. Hij wacht nog steeds op opening als kerncentrale. Nu worden er vooral rondleidingen en festivals georganiseerd.
Oostenrijk
Parlare Maltees with me, ouleh
Maltees is de enige semitische taal van Europa. Het was eerst Arabisch, werd daarna overgenomen door de Normandiërs, werd daarna afgesloten van alle andere vormen van Arabisch en heeft zich onafhankelijk ontwikkeld. Nu heeft het veel Arabische, Italiaanse en Engelse invloeden.
Malta
Door de bomen het land niet meer zien
Suriname is het meest beboste land ter wereld: meer dan 90% van het land is bedekt met bos.
Suriname
IKEA-effect
De drive voor de laagste prijs heeft een interessant neveneffect. Ze zadelen de klant met een hoop werk op, omdat die zelf de dozen bij elkaar moet zoeken en het meubel in elkaar moet zetten. Maar de moeite die de klant erin steekt blijkt er juist voor te zorgen dat ze het meubel meer waarderen. Dit wordt het IKEA-effect genoemd: mensen hebben de neiging om dingen die ze (gedeeltelijk) zelf gemaakt hebben meer te waarderen dan dingen die door anderen zijn gemaakt. Een absolute succesformule was geboren.
Zweden
Koesj
Het oude Soedanese koninkrijk Koesj is naamgever van de familie van koesjitische talen. Verwarrend, want in het koninkrijk Koesj werd een hele andere taal gesproken. Koesjitische talen vind je verder naar het oosten, in de hoorn van Afrika.
Soedan
Koffiekaap, wijnkaap, alleskaap
Op Kaapverdië verbouwen ze én wijn én koffie – op een vulkaan. De vruchtbare, mineraalrijke grond van de Pico do Fogo zorgt voor unieke druiven en koffiebonen, halen dus als je die tegenkomt.
Kaapverdië
Amazuipe
De Amazone dumpt elke seconde 209.000 kubieke meter zoet water in de Atlantische Oceaan. Daardoor kun je tot 300 kilometer uit de kust gewoon uit de ‘zee’ drinken.
Zuid-Amerika
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
