Alle kroegfeitjes op een rij 👀
Al-Revolución!
De politieke partij die strijdt voor een onafhankelijk Westelijk Sahara heet Polisario Front. Dat staat voor Frente Popular para la Liberación de Saguia el-Hamra y Rio de Oro. Zei iemand socialisme?
Westelijke Sahara
Eilandstasi
Tijdens de vele ijstijden van de afgelopen paarhonderdduizend jaar, stond de zeespiegel zo laag dat het grootste deel van Indonesië gewoon aan Azië vast lag. Het was toen dus een landbrug in plaats van de archipel die het tussen de ijstijden door was en nu is.
Indonesië
Een van de Karels, deze is van Gelre
Karel van Gelre (1467-1538) aka de Grootste Gelderlander Aller Tijden, veroverde veel land, streed samen met Maarten van Rossem tegen Karel V en liet de Rijn verleggen zodat deze langs Arnhem stroomde. Grote speler.
Gelderland
Exclusief
Bhutan houdt massatoerisme bewust buiten de deur. Tot 1974 mocht je er überhaupt niet komen. En ook nu laat het maar mondjesmaat toeristen toe, vooral door het bezoek heel duur te maken. Je bent verplicht om accommodatie, gids en vervoer te regelen via een reisbureau dat door de overheid wordt erkend, voor een vastgesteld bedrag van rond de 250 euro per dag.
Bhutan
Tot Slavisch gemaakt
De Slowaken zijn een West-Slavisch volk. Van het Slavische volk komt ook het woord slaaf.
Slowakije
Wad zeg je?
Ken je die helft van Nederland die onder NAP ligt? Eigenlijk kun je de Waddenzee daar ook onder rekenen. Alleen biedt de Noordzeekust in het noorden niet genoeg bescherming tegen de zee, waardoor het achterland steeds onder kan lopen. Dat achterland is de Waddenzee.
Friesland
The Story of the Kelly Gang
Dit was in 1906 de eerste langspeelfilm ter wereld. Er zijn nog maar weinig fragmenten bewaard gebleven. Van veel acteurs die claimden een rol te hebben gespeeld, kan dat dus niet worden bewezen.
Australië
Hagedis
De hagedis is het enige reptiel dat voorkomt in Ierland. Er leeft dus ook geen enkele slang.
Ierland
Eise Eisinga
In Franeker staat het oudste werkende planetarium ter wereld. Amateurastronoom Eise Eisinga bouwde het in zijn woonkamer nadat een lokale dominee ten onrechte had voorspeld dat al onze planeten op elkaar zouden botsen. Toen Eisinga er in 1781 de laatste hand aan legde, werd Uranus ontdekt. Daar was alleen geen plek meer voor.
Friesland
Boelbarus
Belarus is hét aardappelland van de wereld, met de hoogste productie per hoofd van de bevolking. De aardappel wordt hier zelfs liefkozend “het tweede brood” genoemd. Belarussen worden zelf ook nog weleens “Boelba’s” genoemd, naar het lokale woord voor de knol. Mag ook wel met meer dan 300 aardappelgerechten.
Belarus
Speltip 9: weet wanneer je moet stoppen
Abdelaziz Bouteflika kreeg zoveel krediet voor het beëindigen van de Algerijnse burgeroorlog, dat hij als een van de weinige Arabische leiders de Arabische Lente overleefde. Maar in 2019 kwam zelfs aan zijn krediet een eind. Hij had zich als seniele oude man beschikbaar gesteld voor een vijfde termijn, terwijl kort daarvoor was afgesproken dat een president maar twee termijnen mocht dienen.
Algerije
Veel spel, weinig sport
Als Afrika een land zou zijn, zou het op de medaillespiegel aller tijden bij de zomerspelen slechts op plek 13 staan. Er zijn maar 29 landen (van de 54) met een medaille. Bij de winterspelen haalde zelfs nog nooit een Afrikaans land een medaille.
Afrika
Dodelijkste route
De Straat van Sicilië is de dodelijkste migrantenroute ter wereld. Sinds 2014 zijn er in de zee rond Lampedusa minstens 20.000 mensen overleden tijdens hun oversteek.
Italië
Poeprevolutie
Aan het begin van de 19e eeuw was de Theems echt een open riool. Er was geen vis die zich er waagde, en de stad had om de haverklap te maken met cholera-epidemieën. Joseph Bazalgette voorzag Londen daarom van de eerste moderne ondergrondse riolering ter wereld. Hij had een vooruitziende blik, want hij gebruikte enorme diameters voor zijn rioolbuizen, waardoor de afvoercapaciteit tot op de dag van vandaag volstaat.
Londen
Stars & Stripes
Cuba's generaal Narcisio Lopez rukte Cuba los van het Spaanse Rijk en droomde van een samenvoeging met de Verenigde Staten. Als voorschot werd er een vlag ontworpen die gebaseerd was op de Stars & Stripes. Dat moet pijn gedaan hebben in de 20e eeuw.
Cuba
Vlaamse en Hollandse meesters
Etnisch gezien is er eigenlijk geen onderscheid tussen de Vlaamse en Hollandse meesters tussen de 15e en 17e eeuw. Eerst lag het centrum van de schilderkunst in Vlaanderen, en had dat gebied een grote aantrekkingskracht op schilders uit de hele lage landen. Zo was de Vlaamse meester Pieter Bruegel een geboren Hollander. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog draaiden de rollen om en trokken veel schilders naar Holland. De Hollandse meester Frans Hals was bijvoorbeeld een geboren Vlaming.
België
En jij krijgt een seizoen, en jij krijgt een seizoen!
Het kalenderjaar van Bangladesh is traditioneel verdeeld in niet vier, maar zes seizoenen: Grisma (zomer), Barsa (regenachtig), Sarat (herfst), Hemanta (late herfst), Shhit (winter) en Basanta (lente).
Bangladesh
Geen zwaartekracht
Graffiti is een Italiaans leenwoord dat verwijst naar tekeningen op bijvoorbeeld muren. Het woord is afgeleid van het Italiaanse enkelvoud: 'graffito', wat 'gekrast' betekent. Let dus ook op de uitspraak: niet Gravity, maar Graffíti.
Italië
La Sape
La Sape (Société des Ambianceurs et des Personnes Élégantes) is een subcultuur uit Congo, waarbij een elegante kledingstijl centraal staat. Sapeurs en sapeuses dragen meestal kleurrijke maatpakken en zijn het Congolese equivalent van een dandy. Straatarme inwoners in sloppenwijken van Kinshasa gaan dus vaak beter gekleed dan de flaneurs in de P.C. Hooftstraat.
Democratische Republiek Congo
Magna Frisia
Vroeger zaten Noord-Holland en Friesland zo goed als aan elkaar vast en tijdens het grote Magna Frisia was het dan ook één groot 'rijk'. Vandaar dat we de kop van Noord-Holland nog steeds West-Friesland noemen.
Friesland
Hot Damn
De huidige absolute koning van het hotdog eten is Joey "Jaws" Chestnut. De beste man eet 76 Nathan’s Famous Hot Dogs met broodje in 10 minuten. Of in 8 minuten 141 hardgekookte eieren. Of 126 taco's. Hmm…
New York City
Östersjön
Geen Zweedse overheersing in Amerika, Afrika of Azië, maar Zweden was wel degelijk een flinke koloniale macht. Ze zochten het alleen wat dichter bij huis. In de 17e eeuw was de Oostzee praktisch een Zweedse binnenzee. Ze bezetten Finland, het deel van Rusland waar later Sint-Petersburg werd gebouwd, de Baltische Staten, regeerden over het Pools-Litouwse gemenebest en zelfs delen van het Heilige Roomse Rijk. Zweden veroverde zelfs Praag en München.
Zweden
Sherpa's in Noorwegen
Het vermogen van Sherpa's om voor langere tijd goed functioneren op grote hoogte bleef in Noorwegen niet onopgemerkt. Die huren al tientallen jaren Sherpa's in om wandelpaden aan te leggen door de bergen. Ze kunnen zware stenen op hun rug dragen op plekken waar machines er niet bij kunnen. Met het werk verdienen ze in een Noorse zomer meer dan in 30 jaar in Nepal.
Nepal
Azeriran
Er wonen twee keer zoveel Azerbeidzjanen in Iran dan in Azerbeidzjan.
Iran
Panamericana
Tot slechts 3 miljoen jaar geleden lag op de plek van Panama nog een zeestraat die Noord- en Zuid-Amerika van elkaar scheidde. Toen kwam het land omhoog en ontstond de landbrug die Panama is. Noord- en Zuid-Amerika raakten aan elkaar verbonden en de Grote en Atlantische oceaan van elkaar gescheiden. Je kunt zelf bedenken wat voor een gamechanger dit was voor bijvoorbeeld de biodiversiteit en de zeestromen.
Panama
Heavy metal vingerhoedjes
Tony Iommi, gitarist van de band Black Sabbath, werkte in een Birminghamse fabriek. Hij sneed per ongeluk twee vingerkootjes van z’n vinger, en moest daarna met zelfgeknutselde protheses spelen. Dat had flink wat invloed op zijn gitaarspel: de tonen werden lager, de snaren werden lichter. De heavy metal was geboren.
VK: Engeland
Laotiaanse olifantenvlag
Tot 1975 had Laos een rode vlag met een driekoppige olifantenvlag erop. Een stuk spannender dan de huidige!
Laos
Squid Game
De Netflix-serie Squid Game zorgde voor een enorme toename aan interesse voor de Koreaanse taal. Op Duolingo werd Koreaans plotsklaps de snelstgroeiende taal op het platform.
Zuid-Korea
Onderwaterkloof
Tussen de eilanden van de Bahama's ligt een van de grootste onderwaterkloven ter wereld. The Great Bahama Canyon zou de Grand Canyon echt kleineren als ie boven water zou liggen. De bodem van de kloof is namelijk 4.000 meter diep. De kloof is 225 kilometer lang en gemiddeld 37 kilometer breed.
Bahama's
Austrialia?
De Engelse naam van Oostenrijk, ‘Austria’ is afkomstig van een verlatijning van het oud-Germaanse ‘Ostarrichi’. De naam Australia daarentegen komt rechtstreeks van het Latijnse ‘auster/australis’, wat zuidelijk betekent. Ze hebben dus niets met elkaar te maken, maar worden wel dagelijks met elkaar verward.
Oostenrijk
Namibië |-| Zimbabwe
Zimbabwe grenst nét niet aan Namibië. Zambia en Botswana grenzen elkaar op die plek daardoor nét wel, over een lengte van amper 150 meter. Daarmee is het de grens tussen Zambia en Botswana de kortste landsgrens ter wereld.
Zimbabwe
Kosmodroom Bajkonoer
Het Cape Canaveral van de Sovjet-Unie. Vanaf deze basis vertrokken vele kosmonauten naar de ruimte. De locatie moest geheim blijven voor het westen, dus kreeg het de naam van een dorp 320 kilometer verderop: Bajkonoer.
Kazachstan
Heb je even?
Het Louvre is het grootste en meest bezochte museum ter wereld. Als je 30 seconden de tijd neemt om elk kunststuk in het Louvre te bekijken, dan moet je er ruim een maand doorbrengen. En dan te bedenken dat je dan alleen de 35.000 stukken hebt gezien die tentoongesteld worden. Het museum heeft nog honderdduizenden werken in opslag.
Parijs
Net geen doorbraak
Het toenmalige Swaziland en Zuid-Afrika hadden in 1982 bijna een deal: Swaziland zou een stuk land van Zuid-Afrika krijgen waarmee Swaziland toegang zou krijgen tot de kust. Het apartheidsregime van Zuid-Afrika wilde het land met liefde weggeven, omdat er bijna alleen maar zwarte Zuid-Afrikanen wonen en ze met deze donatie hun land etnisch ‘witter’ zouden maken. Het is op het nippertje niet doorgegaan.
eSwatini
Van Duitsen bloed
Toen Griekenland onafhankelijk werd van het Ottomaanse Rijk, gingen ze Europese vorstenhuizen langs op zoek naar een koning. Uiteindelijk kwamen ze na een lange zoektocht uit bij een Beierse prins, genaamd Otto. Die nam een heel legertje aan Beierse soldaten en ambtenaren mee en belandde zodoende op de Griekse troon.
Griekenland
Ska Jerk
Jerk is de lokale manier van barbecueën op Jamaica. Ze dekken daarbij het sterk gekruide vlees af met een deksel zodat de rook niet ontsnapt en in het vlees kan trekken. Oorspronkelijk diende de deksel een ander doel: het voorkwam dat de rook de positie verraadde van tot slaaf gemaakten die de bergen in waren gevlucht.
Jamaica
Pizza safari
Italianen zijn de nationaliteit die per hoofd van de bevolking het meeste uitgeeft op safari’s in Afrika. Ze staan ook te boek als de minst populaire nationaliteit, zo bleek uit een onderzoek onder 400 touroperators.
Kenia
Maakregio Brabant
Brabant is de regio in Nederland die verreweg de meeste toegevoegde waarde heeft qua industrie in Nederland. Van de top 5 COROP gebieden met hoogste toegevoegde waarde van industrie, liggen er 3 in Brabant.
Noord-Brabant
Verboden vrucht
In Bhutan is bergbeklimmen verboden. Want bergen zijn heilig, dus daar ga je niet met je gore poten bovenop staan. Daarom ligt in Bhutan ook de hoogste onbeklommen berg ter wereld: de Gangkhar Puensum. Ze schatten die berg op 7.570 meter, maar dat weten ze dus niet zeker omdat ze nooit boven zijn geweest.
Bhutan
Bonusfakta
Omdat wij fan zijn, vijf bonusfeitjes over IKEA. 1: Elk product is vernoemd naar een gewoon Zweeds woord. Dat komt omdat Ingvar Kamprad dyslectisch was, en hij zo zijn producten beter kon onthouden. 2: Badkamerproducten dragen bijvoorbeeld namen die te maken hebben met water. 3: Eén van de tien Europanen is verwekt in een IKEA-bed. 4: Er zijn wereldwijd meer IKEA-catalogussen geprint dan Bijbels en Korans. 5: In 2017 publiceerden ze een advertentie die je kon gebruiken als zwangerschapstest. Als ie positief was, kreeg je 50% korting als je je ondergepiste velletje inleverde bij de winkel.
Zweden
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
