#
92
Griekenland
Met special guest:
Wat Dzjengis Khan is voor hedendaagse stambomen, is het Oudgrieks voor moderne woordenboeken. Samen met de Romeinen waren de Oude Grieken linguïstische influencers avant la lettre. En ook de manier waarop wij stemmen, filosoferen, A² + B² = C² uit ons hoofd leren en waarop we lukraak EUREKA roepen in de supermarkt, komt van de Grieken.
Ze hebben de wereld dus op de trein der vooruitgang gezet. Maar op het eerste gezicht zijn ze zelf niet echt op de bestuurdersstoel gaan zitten. Sterker nog, volgens cynici - ja, dit is ook Grieks - hebben ze de wereld uitgezwaaid en zijn ze zelf thuis achter de geraniums gaan zitten. En ja, geranium is ook Grieks. Maar wij verklappen alvast: wij zijn fan van Griekenland. Een mooie toevoeging aan onze atlas!
Paspoortje
Oppervlakte: 3 keer Nederland.
Ongeveer net zo groot als: Nicaragua.
Aantal inwoners: 10 miljoen.
Hoofdstad: Athene.
Andere steden: Thessaloniki, Patras, Heraklion.
Valuta: Euro.
Religie: Vrijwel iedereen is christelijk, Grieks-Orthodox om precies te zijn.
Taal: Grieks.
Meest voorkomende achternamen: Papadopoulos, Papageorgiou, Oikonomou, Papadimitriou, Georgiou, Papaoioannou.
Vlag: 9 horizontale blauwe en witte banen, met linksboven een blauw kruis op een wit vlak.
No items found.
Kroegfeitjes 🍻
Zin in meer random kroegfeitjes? Check dan onze feitjesgenerator.
Griekenkust
Er is geen plek in Griekenland die meer dan 137 kilometer van de zee is. Werkt ook wel mee als je 16.000 kilometer kustlijn hebt.
Dieppelandse Zee
Waar de Afrikaanse plaat onder de Egeïsche-Anatolische plaat duikt, heb je de diepste trog van de Middellandse Zee: De Helleense Trog. Maar liefst 5.267 meter diep. Hier vind je bijvoorbeeld potvissen.
Vis op je auto
In de beginjaren van het Romeinse Rijk mocht je niet geloven in Jezus. Daardoor spraken de oud-grieken over ichtus, de letters van dat woord zijn namelijk ἰ – Ièsous, χ – Christos, θ – Theou, ύ – Huius, ς – Soter, wat vertaald betekent: Jezus, Christus, God de Zoon, Redder. Dat woord betekent vis. En de vis zie je nu nog steeds op auto's als teken dat de bestuurder christelijk is. Komt hier vandaan.
Alfa en de Omega
De Griekse taal heeft een ononderbroken geschiedenis van meer dan 3400 jaar, waardoor het een van de oudste levende talen ter wereld is. Het is natuurlijk niet helemaal hetzelfde en in zoveel jaar verandert er veel, zoals de uitspraak en hoe je het precies schrijft, maar het alfabet is in grote lijnen bij het oud- en het nieuw-Grieks hetzelfde. Het woord alfabet komt dan ook van de eerste 2 Griekse letters.
Medailleoogst
Griekenland behaalde op de moderne Olympische Spelen 102 of 121 medailles, waarvan 25 of 35 keer goud, 37 of 45 zilver en 40 of 41 brons: het is maar hoe je het bekijkt. De Grieken wonnen tijdens de Spelen van 1896 namelijk 10 keer een onderdeel, werden 18 keer tweede en 19 keer derde. Maar toen kreeg je als winnaar een zilveren medaille, als nummer twee een bronzen medaille en als nummer 3 niks.
De vergeten Olympische Spelen
Athene organiseerde in 1906 een tussenliggende Olympische Spelen. De Grieken waren boos hoe er in Parijs (1900) en Saint Louis (1904) met hun erfgoed was omgesprongen. De Spelen waren niets meer dan een side-act van de wereldtentoonstellingen. In 1906 werd de glorie hersteld en sindsdien zijn de Spelen uitgegroeid tot het grootste sportevenement ter wereld. De editie van 1906 wordt alleen niet meer officieel erkend.
Discuswatte?
De eerste moderne Olympische Spelen in 1896 moesten zoveel mogelijk op de klassieke versie lijken. Maar discuswerpen werd sinds de klassieke oudheid niet meer gedaan. En dus gingen ze op oude Griekse vazen kijken hoe dat eigenlijk moest.
Pankration
Bij deze vechtsport op de klassieke Olympische Spelen was bijna alles toegestaan. De uitzonderingen waren het gebruik van je tanden of nagels. Je mocht ook geen ogen uitdrukken. Dat mocht in het oude Sparta trouwens wel. Je wint als je tegenstander knock-out gaat of opgeeft, maar als je tijdens de wedstrijd overleed werd je ook postuum als winnaar uitgeroepen. Mooie regel.
Marathon
De marathon was nooit een onderdeel op de klassieke Olympische Spelen.
Heidens ritueel
De klassieke Olympische Spelen werden in 393 na Christus verboden door de Romeinen. Want de Olympische Spelen waren een verering van Zeus, de Griekse oppergod. En dat was tegen de zin van de inmiddels streng christelijke Romeinen. Dat alle sporten naakt werden beoefend, was natuurlijk al helemaal onheus.
Eilanden zijn overrated
Atatürk was duidelijk geen goede zeevaarder of zwemmer. Hij schopte alle Grieken Turkije uit, maar keek niet verder dan de kust lang is. Vrijwel alle eilanden voor de Turkse kust bleven Grieks, ook al liggen ze op een steenworp afstand.
Lesbisch
Het woord lesbisch is afkomstig van het Griekse eiland Lesbos. Rond 600 voor christus woonde hier de vrouwelijke dichter Sappho, die openlijk schreef over zowel hetero- als homoseksuele relaties. Of ze zelf lesbisch was, wordt overigens betwist. Volgens de meeste bronnen was ze eerder biseksueel.
Trekpleister
In 2019 trok Griekenland 34 miljoen buitenlandse toeristen, op een eigen bevolking van ruim 10 miljoen. Het is dat je op lijstjes van toeristen per hoofd van de bevolking altijd klopt krijgt van Vaticaanstad, Andorra en eilandstaatjes in de Caraïben, maar van de serieuze landen is Griekenland wel echt de koploper.
Aardbevingdiplomatie
In augustus 1999 vond in Turkije bij Izmit een verwoestende aardbeving plaats. De Grieken haalden alles uit de kast om de Turken te helpen. Drie weken later was er een zware aardbeving bij Athene, en schoten de Turken te hulp. Deze gebeurtenissen hebben het ijs tussen de landen plots gebroken, na eeuwen van animositeit, en leidden tot een revolutie in de onderlinge betrekkingen. Wetenschappers noemen dit fenomeen 'earthquake diplomacy'.
Eindelijk
In 1974 werd Griekenland na ruim 2000 jaar eindelijk weer een democratische republiek.
Religieuze zuivering
De vijandschap tussen Griekenland en Turkije gaat ver terug. Na hun laatste grote oorlog, in 1922, werd besloten om beide landen etnisch te zuiveren. Dat gebeurde puur op basis van religie: alle moslims naar Turkije, alle christenen naar Griekenland. Zuur voor de Turkse christenen en Griekse moslims.
Megali idea
Toen het Ottomaanse Rijk viel, speelden de Grieken met het megali idea: een rijk dat alle Grieken in het Middellandse Zeegebied verenigde, van Bulgarije tot Cyprus. Niet Athene, maar Constantinopel moest de hoofdstad worden. Zo sterk was de heimwee naar het Byzantijnse Rijk.
Van Duitsen bloed
Toen Griekenland onafhankelijk werd van het Ottomaanse Rijk, gingen ze Europese vorstenhuizen langs op zoek naar een koning. Uiteindelijk kwamen ze na een lange zoektocht uit bij een Beierse prins, genaamd Otto. Die nam een heel legertje aan Beierse soldaten en ambtenaren mee en belandde zodoende op de Griekse troon.
No items found.
Tips 💡
Mythos
Leestip
Losbandigheid, lust en liefde, moord en doodslag, triomfen en tragedies; de Griekse mythen en sagen zijn wilder en woester dan het leven zelf. In de handen van Stephen Fry komen deze verhalen opnieuw tot leven.
Bekijken
Immortals Fenyx Rising
Kijktip
Geweldige game waarbij je de goden moet redden met duizendmiljoen mythes verweven in alle aspecten van het spel
Bekijken
De geboorte van de filosofie
Luistertip
Onze vrienden van Alle Geschiedenis Ooit maakten deze schitterende aflevering over de hoogtijdagen van de Griekse filosofie.
Bekijken
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan 500 - we naderen Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan 500 - we naderen Vaticaanstad!
Bekijk ook eens 👀
Ga direct door naar één van onze overige afleveringen
