Alle kroegfeitjes op een rij 👀
Stroke City
De ‘stroke’ is het leesteken dat wij kennen als ‘slash’. Die komt handig van pas in de plaatsnaam Londonderry/Derry, omdat niet iedereen even groot fan is van het London-deel. Wel onhandig, dus ze noemen de stad vaak ‘Stroke City’.
VK: Noord-Ierland
Safespace
In het dorpje Umoja mogen geen mannen komen. Het werd in 1990 gesticht door vrouwen die slachtoffer waren geworden van genitale verminking en seksueel geweld. Sindsdien bieden ze onderdak aan vrouwen en (wees)kinderen die op de vlucht zijn voor vergelijkbaar geweld. Er wonen momenteel enkele tientallen vrouwen en honderden kinderen. Als jongens 18 worden, moeten ze het dorp verlaten.
Kenia
Diep, man
De Filipijnentrog, vlakbij de kust, is een van de diepste plekken ter wereld. Op het diepste punt bereikt de trog een diepte van 10.540 meter. Dat scheelt maar 400 meter met het diepste punt ter wereld, de Marianentrog. Ter vergelijking, daar kun je 300 eifeltorens op elkaar stapelen en dan nog zou je keihard verzuipen in de 40 meter diepte die overblijft.
Filipijnen
Let it rain
Regen werkt goed tegen smog. Dus wat doet men in Beijing? Regen veroorzaken! Ze strooien met vliegtuigjes kristallen van zilverjodide over de wolken, waardoor de regendruppels neerslaan. Tijdens de Olympische Spelen van 2008 pasten ze dit trucje juist toe om de Olympische locaties droog te houden. Ze bestrooiden wolken die richting Beijing waaiden, om te zorgen dat ze al eerder uitregenden.
Beijing
Bougie
In de Berberse stad Béjaïa staan ze bekend om het maken van kaarsen. Het Franse woord voor kaars, bougie, is hiervan afgeleid. En daar komt dan weer onze benaming voor dat ontstekingsmechanisme in je auto vandaan.
Algerije
Diamonds are forever with the Brits
De Cullinan, de grootste diamant ooit gevonden, zit stevig verwerkt in de Britse kroonjuwelen. Net als de Koh-i-Noor, misschien wel de beroemdste diamant ter wereld. Die prijkt pontificaal voor op de Britse kroon.
Londen
Een boom van een kroegfeit
Van de naar schatting 3 biljoen bomen op aarde staan er 400 miljard in de Amazone: 13% van alle bomen ter wereld.
Zuid-Amerika
Tactiek van de verschroeide aarde
Toen Napoleon in 1812 Rusland binnentrok, pasten de terugtrekkende Russen de tactiek van de verschroeide aarde toe: ze verbrandden alles wat ze achterlieten, zodat de veroveraars er niks aan hadden. Inclusief de stad Moskou. Na een maand in het kremlin te hebben gezeten, te midden van een afgebrande stad, blies Napoleon de aftocht. Op de terugtocht lieten bijna al zijn soldaten het leven door uithongering, ziekte en kou. 130 jaar maakte Hitler dezelfde fout, met vergelijkbaar gevolg.
Moskou
Animistische renaissance
Estland werd in de Middeleeuwen succesvol gekerstend, maar is tegenwoordig een van de meest seculiere landen ter wereld. Er zijn tegenwoordig zelfs weer meer mensen die geloven dat bomen een ziel hebben, dan dat er in god geloven. Ze claimen wel nog samen met Letland de eerste kerstboom ter wereld te hebben opgericht. Een kerstboom met ziel dus.
Estland
Mali-federatie
Senegal werd eenmaal onafhankelijk samen met Mali een land: de Mali-federatie. Het land heeft twee maanden bestaan. Toen scheidden hun wegen.
Senegal
Gabos
88% van Gabon is bos en dat bos wordt goed beschermd. Gabon absorbeert jaarlijks ongeveer 140 miljoen ton CO₂. Ter vergelijking: Nederland stoot jaarlijks zo'n 160 miljoen ton CO₂ uit.
Gabon
Blijven betalen
Als 'straf' voor de onafhankelijkheid, heeft Frankrijk Haïti een boete opgedrongen die zo hoog was, dat ze er 122 jaar over hebben gedaan om af te betalen. De laatste betaling vond plaats in 1947.
Haïti
Caribisch Amapiano
Saint Lucia heeft een eigen muziekstijl ontwikkeld genaamd Dennery Segment. Het is een samensmelting van soca en calypso, met moderne elektronische muziek. Het wordt gekenmerkt door zijn vrolijke, dansbare ritmes en het gebruik van synthesizers en samples.
Saint Lucia
Later alligator
In Belize ligt het enige jaguarreservaat ter wereld. Jaguars moeten het meer hebben van kracht dan van snelheid. Ze doden hun prooi door hun schedel kapot te bijten. Ze zijn ook de enige katachtigen die reptielen eten. Jaguars hebben genoeg bijtkracht om schildpadden te verslinden en alligators te slachten.
Belize
Laotiaanse folk - mor lam
Mor lam is de benaming voor de Laotiaanse folk. Een verhalenverteller met muzikale ondersteuning. Dit mag je van ons op elke verjaardag aanzetten, zeker als onze Hugo in de buurt is: https://youtu.be/FxUSdo4Fg6o
Laos
Schrijvertje pesten
Op enig moment was Astrid Lindgren - bekend van onder meer Pippi - zó succesvol dat zij in Zweden 102% inkomstenbelasting betaalde. Hoe meer geld ze verdiende, hoe minder ze kreeg. Het was voor haar echter geen reden om te vertrekken.
Zweden
Dat zal lekker ruiken
De ambtenaren die de Chinese keizer bijstonden in de Verboden Stad waren eunuchen: gecastreerde mannen. Zo wist de keizer zeker dat de kinderen die in zijn harem werden geboren enkel en alleen van hem waren. Er gaan geruchten dat veel eunuchen hun afgesneden geslachtsdelen de rest van hun leven in een zakje bij zich droegen, omdat ze compleet begraven wilden worden.
Beijing
Vastelaovend
In Limburg wordt carnaval Vastelaovend genoemd. Dat komt van vastenavond, de dinsdagavond voor Aswoensdag. In het Frans heet het "vette dinsdag" - oftewel, mardi gras.
Limburg
M,oe,il,ijk
In India zul je vaak grote getallen gebruiken. Die noteren ze als volgt: lakh (honderdduizend) schrijven ze als 1,00,000. Crore (miljoen) schrijven ze als 1,00,00,000.
India
Mercedes, mercedes, mercedes
Tijdens het bewind van Enver Hoxha was privébezit van auto's verboden. In 1991 reden er daarom maar 6000 auto's rond in Albanië. Nu zijn het er bijna 700.000, waarvan opvallend veel van het merk Mercedes (op enige moment zeker 80%). Het gaat veelal om tweedehands auto's die zijn geïmporteerd uit West-Europa. Albanezen zweren bij de betrouwbaarheid van Mercedes op de slechte Albanese wegen.
Albanië
Wiegdijk
Na een grote overstroming in 1421 gingen de bewoners de dijk op om te kijken wat er te redden viel en zag men in de verte een wiegje aan komen drijven. Een kat hield het wiegje in evenwicht door heen en weer te springen zodat er geen water in het wiegje kon komen. Toen ze het opvisten bleek er nog een kindje in te liggen, die rustig en droog sliep. Toen noemden ze die dijk de Kinderdijk.
Zuid-Holland
Vlaamse en Hollandse meesters
Etnisch gezien is er eigenlijk geen onderscheid tussen de Vlaamse en Hollandse meesters tussen de 15e en 17e eeuw. Eerst lag het centrum van de schilderkunst in Vlaanderen, en had dat gebied een grote aantrekkingskracht op schilders uit de hele lage landen. Zo was de Vlaamse meester Pieter Bruegel een geboren Hollander. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog draaiden de rollen om en trokken veel schilders naar Holland. De Hollandse meester Frans Hals was bijvoorbeeld een geboren Vlaming.
België
Zaandam/-streek/-stad
De Zaanstreek stond lang bekend als de provisiekast van Nederland. Er hebben honderden windmolens gestaan. Op het hoogtepunt, rond 1720, waren er circa 600 molens gelijktijdig in bedrijf. Er was in Europa geen streek te vinden waar op zo'n kleine oppervlakte zoveel verschillende nijverheid te vinden was.
Noord-Holland
Teh Tarik
In Maleisië groeit veel thee en ze drinken het zelf ook maar wat graag. Teh Tarik betekent letterlijk 'pulled tea' en verwijst naar de bereidingswijze. Thee en melk worden gemengd en in een trekkende beweging overgegoten van het ene kannetje in het andere: een vak op zich, ga maar even youtuben. Door het overgieten ontstaat er een mooie schuimkraag.
Maleisië
Oasis greatest hits
Oman heeft meer oases dan elk ander land ter wereld.
Oman
Popeye Village
In 1980 werd op Malta de speelfilm Popeye opgenomen. Voor de filmset werd het hele vissersdorp uit de stripreeks nagebouwd. Het staat er nog steeds en is een toeristische trekpleister geworden.
Malta
Kloostergebak
Monniken en nonnen gebruikten eiwit om kleding te stijven. Met al het eigeel dat overbleef, zijn ze enthousiast gaan bakken. Het bekendste voorbeeld zijn Pasteis de Nata. Andere gebakjes verwijzen duidelijk naar het monastieke leven, zoals barriga de freira (de buik van de non), papos d'anjo (de dubbele kin van de engel) en toucinho do céu (spek uit de hemel).
Portugal
VeNEEtië
De stad Venetië heeft een moeizame relatie met de hordes toeristen die de stad bezoeken. De verhouding jaarlijkse toeristen tegenover aantal inwoners is zo’n 370 per Venetiaan. Dat is 20 keer zoveel als Amsterdam.
Italië
Een omweg waard voor de soldaten?
In de Tweede Wereldoorlog sommeerden de geallieerden Michelin om het printen van Franse kaarten voort te zetten. Het waren in die tijd de meest gedetailleerde kaarten van Frankrijk die er waren.
Europa
Tour de France
In 2024 organiseert Parijs de Olympische Spelen. Daardoor finisht de Tour de France voor de eerste keer in de geschiedenis niet in Parijs, maar in Nice. Andere wielerwedstrijden die trouwens niet (meer) door Parijs komen: Parijs-Brussel, Parijs-Roubaix, Parijs-Tours en Parijs-Nice.
Parijs
Prekrasnaya
De metro van Moskou heeft 265 stations. 44 daarvan zijn zo mooi dat ze worden beschouwd als cultureel erfgoed.
Moskou
Schop ze, Jenny
Bij Grenada ligt de vulkaan met de allerbeste naam van de wereld: Kick 'em Jenny. Het is een van de actiefste van het hele Caribische gebied: hij is 17 keer uitgebarsten sinds 1939 en de laatste keer was in 2017.
Grenada
Obductie
Als een stuk oceanische aardkorst botst op een stuk continentale aardkorst, dan krijg je meestal subductie. De zwaardere oceanische korst duikt daarbij onder de continentale korst. Op Cyprus is iets bijzonders gebeurd: obductie. Daarbij schuift de zwaardere oceanische korst juist over de continentale korst heen. Op Cyprus kun je daarom heel goed onderzoek doen naar de geologische samenstelling van oceanische aardkorst, want die ligt hier aan het oppervlak.
Cyprus
Postzegelgeld
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd noodgeld uitgegeven. Er is toen een biljet gedrukt van nog geen 3 bij 4 centimeter, met een waarde van 10 bani (1/10e van een leu). Daarmee is het wereldwijd het kleinste bankbiljet ooit.
Roemenië
Plastic bottle village
In de toeristische archipel Bocas del Torro staan een paar wel heel bijzondere gebouwen. De Canadees Robert Bezeau heeft in zijn leven miljoenen petflessen uit de oceaan gevist en bouwt daarmee nu plastic bottle village, om bewustzijn over afval te vergroten.
Panama
Pygmeeën
Pygmeeën zijn volkeren waarvan de volwassenen gemiddeld kleiner zijn dan 150 centimeter. In Congo wonen er ongeveer 600.000. Pygmeeën werden zowel door Afrikanen als door Europeanen tot slaaf gemaakt, tentoongesteld in westerse dierentuinen en waren recentelijk nog slachtoffer van genocide en kannibalisme door andere volkeren. Ook door de overheid worden ze nog altijd systematisch gediscrimineerd.
Democratische Republiek Congo
Subtiele oorlogsverklaring?
De Verenigde Staten moesten een keer diep door het stof toen ze de Filipijnse vlag per ongeluk op z'n kop hadden gehangen tijdens een staatsbezoek in New York. Op de Filipijnen hangen ze hun eigen vlag namelijk alleen op z'n kop op het moment dat ze in staat van oorlog verkeren.
Filipijnen
Witte kerst
Felisa Rincón de Gautier is de beroemdste burgemeester van San Juan. Ze bekleedde het ambt 22 jaar. In 1992 was ze met haar 95 jaar de oudste gedelegeerde op de Democratische Conventie. Maar ze is vooral bekend vanwege het feit dat ze in 1952, 1953 en 1954 een paar vliegtuigen vol sneeuw bestelde om de inwoners van haar snikhete stad een witte kerst te bezorgen.
Puerto Rico
Hanzesteden
De middeleeuwse centra van de Nederlandse Hanzesteden zijn goed bewaard gebleven. Dat komt omdat ze na de neergang van de Hanze zo arm waren, dat er geen geld was voor stadsvernieuwing en de oude meuk dus maar bleef staan. Het hielp ook mee dat ze, in tegenstelling tot de Duitse Hanzesteden, in de Tweede Wereldoorlog gespaard werden van bombardementen.
Overijssel
Guturuku
De eerste bewoner van Bonaire zou Boynay hebben geheten. Hij zou zijn geboren op een plek die nu bekend staat als piedra di boneiru. Het is een traditie dat Bonairianen een zakje aarde van deze plek meenemen als ze naar het buitenland gaan: een Guturuku. Zo hebben ze altijd een stukje Bonairse aarde bij zich.
Eilanden: Bonaire
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
