Kroegfeitjes

Alle kroegfeitjes op een rij 👀

Bekijk alle kroegfeitjes

Можете да прочитате овај?

Servisch wordt zowel in het Latijnse als in het Cyrillische alfabet geschreven. Servisch is hiermee een zeldzaam voorbeeld van "Synchrone digrafie": het naast elkaar bestaan van twee of meer schrijfsystemen voor dezelfde taal.

Servië

Kosmodroom Bajkonoer

Het Cape Canaveral van de Sovjet-Unie. Vanaf deze basis vertrokken vele kosmonauten naar de ruimte. De locatie moest geheim blijven voor het westen, dus kreeg het de naam van een dorp 320 kilometer verderop: Bajkonoer.

Kazachstan

Erupsi

Geen land heeft zo veel actieve vulkanen als Indonesië. De uitbarstingen van de Krakatau en Tambora in de 19e eeuw boezemen nog steeds angst in. Laatstgenoemde was zelfs verantwoordelijk voor het Jaar Zonder Zomer, waaruit een enorme kettingreactie van verschrikkingen, maar ook uitvindingen voortkwamen.

Indonesië

Irish pub food

Eten was in Ierse pubs oorspronkelijk niet gebruikelijk. Fish and chips en Shepherd's Pie zijn dus niet zulke klassieke pubgerechten als ze lijken.

Ierland

Gulle koning

Kouta Moussa werd in 1312 koning van Mali. Het was een nogal vrijgevige man: toen hij op bedevaart ging naar Mekka deelde hij onderweg zoveel goud uit, dat de wereldwijde goudkoers daalde.

Mali

Churchill's favorite

Tijdens de Jaltaconferentie bracht Josef Stalin Armeense brandewijn mee, die rijkelijk vloeide. De toekomst van Europa werd dus bepaald met Armeense brandewijn als smeermiddel. Winston Churchill raakte er zo aan verknocht, dat hij elk jaar 400 flessen liet importeren voor persoonlijk gebruik.

Armenië

Wrong lane

Dictator Ne Win, zeer bijgelovig, bezocht een waarzegster die zei dat al het slechte van links kwam. Van de een op de andere dag ging Birma aan de rechterkant van de weg rijden.

Myanmar

Vodou

Vodou was het geloof van de meeste tot slaaf gemaakten in Haïti. Toen de bevolking werd gekerstend, bleven de tot slaaf gemaakten stiekem vodou aanhangen, door hun geesteswezens, de Loa, te vermommen als katholieke heiligen. Vodou en het christendom zijn op die manier vermengd in Haïti. Een veel gehoorde uitspraak is: Haïti is 85% katholiek, 15% protestant en 100% vodou.

Haïti

EXIT

Lang niet alle Serviërs waren het eens met de gewelddadige manier waarop Slobodan Milošević probeerde om Joegoslavië bij elkaar te houden. In 2000 leidden grootschalige studentenprotesten tot de oprichting van het EXIT Festival in Novi Sad. Een meerdaags muziekfestival dat in eerste instantie bedoeld was om de volkeren van de Balkan in vrede te verenigen.

Servië

2 percent club

Overal in de Amerika’s zijn de oorspronkelijke Kalinago-bewoners uitgeroeid of verbannen. Behalve op Dominica. Daar gaven de Engelsen 2% van het Dominicaanse grondgebied aan de Kalinago. Daar wonen er nu een paar duizend.

Dominica

Sprinktvis

De Japanse vliegende inktvis heeft zijn naam niet voor niets. Dit traag ogende weekdier kan als hij zich bedreigd voelt opspringen uit het water en binnen 3 seconden meer dan 30 door de lucht meter afleggen.

Japan

Kunst of kitsch?

Op een Franse zolder lag tot 2021 een masker te verstoffen. De eigenaren waren blij dat ze het voor 150 euro konden slijten aan een antiquair. De antiquair verkocht het een half jaar later voor 4,2 miljoen euro.

Gabon

Yanaki Manaki. Ja, echt.

De broers Yanaki en Milton Manaki worden gezien als de Balkanversie van de gebroeders Lumière. Ze maakten begin twintigste eeuw de allereerste film van het hele schiereiland én documentaires over de opstand tegen de Ottomanen en de Eerste Wereldoorlog. Oorspronkelijk Griekse Macedoniërs, maar inmiddels zonder veel discussie toegeëigend door Noord-Macedonië.

Noord-Macedonië

Zuipschuiten

Oegandezen zijn flinke alcoholconsumenten. Ze dronken niet zo lang geleden zelfs meer dan elk ander volk ter wereld: zo'n 18 liter pure alcohol per persoon per jaar.

Oeganda

Verdwalen is geen optie

Een groot deel van Namibië is Sperrgebiet. Voor vrijwel iedereen verboden terrein. Militair oefenterrein? Nucleair vervuild? Bandieten? Nee, niets van dat. Het is gewoon te onherbergzaam, te leeg, te droog en alle duinen lijken op elkaar. Kortweg: je zit goed in de problemen als je er strandt.

Namibië

Prullenbak

Jiskefet, van het programma, betekent prullenbak in het Fries.

Friesland

Familiefinale

In 1952 pakte de schermer Eduardo Mangiarotti goud in de Olympische finale. Zijn opponent was zijn eigen broer.

Italië

Hond in de pot vinden

Zuid Koreanen eten ongeveer 1 miljoen honden per jaar

Zuid-Korea

Lege prijzenkast

Het is een beetje het lot van een heel groot land met heel weinig inwoners, maar toch: Libië is het op één na grootste land qua oppervlakte zonder Olympische medailles. Alleen Democratische Republiek Congo topt dat. Maar dat is wel een stuk beschamender, met tien keer zoveel inwoners.

Libië

Zon, wind en water genoeg

Sinds enkele jaren draait Costa Rica gemiddeld zo'n 300 dagen per jaar op volledig hernieuwbare energie.

Costa Rica

Houdoe en bedankt

Groenland is meerdere keren volledig ontvolkt geraakt omdat kolonisatoren hun biezen pakten en het land verlieten. De laatste keer was na de tijd van Noorse nederzettingen, rond de 15e eeuw. Groenland werd kouder en hun exportproducten waren niet meer in trek.

Groenland

Libiësitas

Ongeveer 64% van de volwassenen heeft overgewicht of obesitas – het hoogste percentage van heel Afrika.

Libië

Portofinito

Om Portofino leefbaar te houden heeft het stadsbestuur no-waiting-zones ingesteld waar je boetes kunt krijgen als je te lang stilstaat, wachtend op een selfie. Je kunt tot 275 euro boete krijgen.

Italië

De religieuze wereld in het klein

In Sri Lanka is bijna driekwart boeddhist, en de rest wordt bijna evenredig gevuld door het hindoeïsme, de islam en het christendom. Dat maakt Sri Lanka een van de meest religieus diverse landen ter wereld.

Sri Lanka

Fadiouth

Fadiouth is een klein eiland dat is ontstaan door schelpen die hier werden gestort als afval van de schelpdierenvangst. Een soort Senegalese VAM-berg dus. Het is ook een populaire plek om te wonen: het is het op drie na dichtstbevolkte eiland ter wereld.

Senegal

Eilandstasi

Tijdens de vele ijstijden van de afgelopen paarhonderdduizend jaar, stond de zeespiegel zo laag dat het grootste deel van Indonesië gewoon aan Azië vast lag. Het was toen dus een landbrug in plaats van de archipel die het tussen de ijstijden door was en nu is.

Indonesië

1000 jaar vrede

Andorra kent al duizend jaar vrede, maar volgens een prachtig (niet factchecken) verhaal vergaten ze na hun puur symbolische oorlogsverklaring aan Duitsland in 1914 om vrede te sluiten, waardoor ze juridisch nog tot 1957 in oorlog waren met Duitsland.

Andorra

Correlatie is geen causatie

Als je kijkt naar de ondergrond van Manhattan, dan valt op dat Lower en Midtown Manhattan zijn gebouwd op vast gesteente en de rest van Manhattan op zachter sediment. De wolkenkrabbers concentreren zich op de plekken met vast gesteente. Wij geografen hadden heel erg gehoopt dat er een causaal verband is tussen de hardheid van de ondergrond en de maximale bouwhoogte, maar helaas: het verband berust op toeval en is een hardnekkige mythe op hop-on-hop-off-bussen.

New York City

Verzuiling met een grote V

Libanon heeft een complexe etnische en religieuze samenstelling. Om iedereen te vertegenwoordigen, is in 1943 het volgende bedacht. De president moet een Maronitische christen zijn, de premier een soennitische moslim, de voorzitter van het parlement een sjiitische moslim, zijn plaatsvervanger een Grieks-Orthodoxe christen en de baas van de strijdkrachten een druus.

Libanon

Operasi

Sinds 2023 rijdt tussen Jakarta en Bandung de eerste hogesnelheidstrein in Zuidoost-Azië. Wij gingen heel goed op de merknaam van die trein: Whoosh. Een onomatopee dus, maar ook een afkorting van Waktu Hemat, Operasi Optimal, Sistem Hebat. Oftewel: tijdbesparend, optimaal operationeel, uitstekend systeem.

Indonesië

Kim Jong-belegen

Kim Jong-Un werd door zijn vader onder een schuilnaam naar een school in Zwitserland gestuurd, en raakte daar verslaafd aan Emmentaler kaas. Hij probeerde na zijn aantreden een groep Noord-Koreaanse kaasmakers naar Frankrijk te sturen om daar te leren hoe ze dat soort kazen maken, maar hij kreeg nee te horen. Daarom importeert Noord-Korea nu maar jaarlijks grote hoeveelheden om Kim Jong-Un tevreden te houden.

Noord-Korea

Massa-haka

In Frankrijk werd er in 2014 een haka uitgevoerd door 4028 deelnemers tegelijk. Het leverde Frankrijk het Guinness World Record op, dat ze 10 jaar hadden tot er in 2024 in Auckland 6467 mensen samen kwamen voor een haka in een sportstadion. Nu is de titel weer bij Nieuw-Zeeland.

Nieuw-Zeeland

Aardig palmares

Gewichtheffer Marcus Stephen is de beste sporter die Nauru ooit heeft gehad. Hij is zevenvoudig gouden medaillewinnaar op de gemenebestspelen en wilde in 1992 naar de Olympische Spelen, maar toen had Nauru nog geen Olympisch comité. En dus deed hij toen maar mee namens Samoa. Vanaf 1996 kon hij uitkomen voor Nauru. Na zijn carrière werd hij in 2007 president van het land.

Nauru

Brugduiken

Elke zomer vindt er in Mostar een duikwedstrijd plaats, waarbij deelnemers vanaf de beroemde Stari Most (oude brug) in de rivier de Neretva duiken. Geen kattepis, want de brug is 30 meter hoog en de rivier plaatselijk erg ondiep. In de Joegoslavische tijd kwamen springers uit de hele federatie naar Mostar voor de wedstrijd. In de oorlog werd de brug verwoest, maar inmiddels is de brug en daarmee de duikwedstrijd in ere hersteld. Geheel volgens 21e-eeuwse traditie gesponsord door een Oostenrijks energiedrankje.

Bosnië-Herzegovina

Voodoo schepping

Benin geldt als een van de belangrijkste geboorteplaatsen van de voodoo (vodou/vodun). In het scheppingsverhaal reist de god Nana-Buluku rond in de bek van de mythische regenboogslang Aido-Hwedo, om de wereld te vormen.

Benin

The falls

Wij kennen ze onder de naam Victoria Falls, maar steeds gangbaarder is Mosi-Oa-Tunya: Shona voor Donderende Rook. En wat heet: je kunt het opspattende water zien vanaf 50 kilometer afstand.

Zimbabwe

Eagle Beach

Eagle Beach op Aruba is al twee keer verkozen tot mooiste strand van het Caribisch gebied. Wit zand? Check. Turquoise water? Check. Palmbomen? Check. Maar vooral omdat er twee dividivi-bomen gezellig naast elkaar staan, vlakbij het water. Suck on that, Phuket.

Eilanden: Aruba

Slim gedaan

Carlos Slim, eigenaar van telecommunicatiebedrijf Telmex, was op zijn hoogtepunt in 2013 de rijkste man op aarde. Hij bezat toen grofweg 6% van de hele Mexicaanse economie.

Mexico

Azeriran

Er wonen twee keer zoveel Azerbeidzjanen in Iran dan in Azerbeidzjan.

Iran

Tot Slavisch gemaakt

De Slowaken zijn een West-Slavisch volk. Van het Slavische volk komt ook het woord slaaf.

Slowakije

Alle kroegfeitjes op een rij 👀

De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!

Vriend van de show 🎙

Luister op 👂