Alle kroegfeitjes op een rij 👀
Naan
Naanbroden zijn typisch voor Centraal-Azië en hebben een soort heilige status: je mag er niks bovenop leggen, niet op z'n kop houden, er geen gat in maken en het niet met je linkerhand vastpakken.
Tadzjikistan
Sneeuwaap
De Japanse Makaken zijn de noordelijkste apen ter wereld. Ze houden zich in de winter vaak warm in warmwaterbronnen, een mooi vulkanisch cadeautje.
Japan
Fietsland
De fysieke infrastructuur van Burundi laat flink wat te wensen over, maar dat weerhoudt de Burundezen er niet van om massaal de fiets te pakken. Fietsen worden gebruikt worden om van alles mee te vervoeren. Koeriers sjezen met hele trossen bananen keihard de berg af, en houden zich terug om hoog vast aan vrachtwagens.
Burundi
Polen uit Opole
In de afgelopen 30 jaar hebben 250.000 Polen zich in Nederland gevestigd. De belangrijkste vertrekregio was het gebied rond Opole, in het zuiden van Polen. Daar hadden veel mensen een Pools én een Duits paspoort aan de geschiedenis te danken, en konden ze dus al voordat Polen toetrad tot de Schengenzone naar Nederland om te werken. Nederlandse uitzendbureautjes schoten hier als paddenstoelen uit de lucht, en het Nederlandse woord uitzendbureau is in Opole helemaal opgenomen in de taal en heeft het Poolse woord volledig verdrongen.
Polen
Irma
In 2017 kreeg Sint Maarten echt de volle laag toen orkaan Irma langs kwam. Een van de zwaarste ooit, met windstoten tot 360 kilometer per uur. Met die windsnelheden zou je uit stilstand kunnen opstijgen met een vliegtuig, zonder de motoren aan te zetten, en vervolgens achteruit wegvliegen.
Eilanden: Sint Maarten
Afmeerpiek
De piek van het Empire State Building was oorspronkelijk bedoeld als afmeerpaal voor zeppelins.
New York City
Fiasco
Dit Italiaanse leenwoord kan goed worden gebruikt om de militaire geschiedenis van Italië samen te vatten. In 1896 werden ze finaal in de pan gehakt door Ethiopië, de grootste nederlaag van een Europese macht in Afrika. In de Eerste Wereldoorlog verloren ze heel Noordoost-Italië aan Oostenrijk en mochten ze van geluk spreken dat ze aan geallieerde zijde vochten en nadien alles terugkregen. In de Tweede Wereldoorlog probeerden ze vergeefs Griekenland te veroveren en moest Duitsland ze komen redden.
Italië
Could this blue possibly represent a river?
De Overijsselse vlag is het Gambia van de Nederlandse provincies. Bekijk de vlaggen en trek je conclusies.
Overijssel
Michiel Adriaanszoon
Michiel de Ruyter voer de eerste dertig jaar van zijn leven onder zijn eigen geboortenaam: Michiel Adriaanszoon. ‘De Ruyter’ voegde hij zelf toe. Waarschijnlijk komt het van ‘roven’ ofwel ‘ruiten’.
Zeeland
Hurry hurry chicken curry
India telt talloze gerechten die nogal sauzig zijn. Die werden pas door de Britten ondergebracht in dezelfde culinaire familie. Het woord ‘curry’ is via het Portugees ontleend aan het woord ‘kari’, wat saus betekent in het Tamil.
India
Kostbaar pigment
Afghanistan is onlosmakelijk verbonden met de winning van lapis lazuli, een fel blauwe edelsteen. Daaruit win je het pigment ‘ultramarijn’, lange tijd de duurste kleurstof ter wereld. Je kent het misschien ook uit het schilderij Meisje met de Parel, van Johannes Vermeer.
Afghanistan
Ooit een meer, nu steeds minder water
Mexico-Stad is een van de grootste steden ter wereld. Op dezelfde plek waren Teotihuacán en Tenochtitlan ook al eens een van de grootste steden ter wereld. Niet dat de stad op een handige plek ligt, de hele stad ligt op een drooggelegd meer en de bodem daalt op sommige plekken met een halve meter per jaar.
Mexico
Goede zoomfunctie
In 2016 werd op een heldere zomerdag een foto van hoge resolutie gemaakt vanaf een Pyreneese bergtop (op 40 kilometer van Andorra). De foto legde onder meer de Alpen vast, en is met een afstand van 443 kilometer de verste zichtlijn die ooit op aarde gefotografeerd is.
Andorra
Bir Tawil
Bir Tawil, ongeveer zo groot als Limburg, is het enige stukje land dat niemand wil hebben. Een erfenis uit de koloniale tijd. Samenvatting: als je Bir Tawil opeist, doe je afstand van een ander stuk land dat veel gunstiger ligt.
Soedan
Draai de tookjes los in het sprookjesbos
De Efteling had in 2018 een recordaantal van 5.351.572 bezoekers. De tweede meestbezochte toeristenattractie van Nederland, het Rijksmuseum, heeft een record van 2,7 miljoen. Mensen gaan lekker op sprookjes.
Noord-Brabant
Refugees welcome
Toen witte boeren het Zimbabwe van Mugabe werden uitgekickt, ontving Zambia ze met open armen. Met hun kennis en kapitaal gaven ze de Zambiaanse landbouw een grote impuls. In Zimbabwe gebeurde het tegenovergestelde.
Zambia
Radio-ecologisch hoogtepunt
Net over de grens in Oekraïne ligt de kerncentrale van Tsjernobyl. De meeste radioactieve neerslag kwam na de ramp neer in Belarus. En dus zijn grote delen van het zuiden van Belarus nog altijd verboden gebied, vanwege de straling. Het gebrek aan menselijke aanwezigheid doet de flora en fauna veel goed. Het radio-ecologisch reservaat Polesski is een van de bijzonderste stukjes natuur in Europa.
Belarus
Dance-erfgoed
België was in de jaren '80 het centrum van het muziekgenre New Beat. Toen Jo Bogaert met Technotronic rap toevoegde aan de New Beat met het nummer Pump up the Jam, was de Eurodance geboren. Ook Hardcore is voortgekomen uit New Beat.
België
Een hoop ganda's
De soort Randstad van Oeganda is het oude koninkrijk Boeganda. Mensen heten Baganda en de bevolking spreekt Luganda. Komt de landsnaam toch weer niet helemaal uit de lucht vallen.
Oeganda
Specialisme?
Ethiopië heeft begin 2024 in totaal 58 olympische medailles gehaald. Allemaal atletiek, allemaal hardlopen. In totaal maar 5 onder de 3000 meter. Die weten waar ze goed in zijn.
Ethiopië
Megali idea
Toen het Ottomaanse Rijk viel, speelden de Grieken met het megali idea: een rijk dat alle Grieken in het Middellandse Zeegebied verenigde, van Bulgarije tot Cyprus. Niet Athene, maar Constantinopel moest de hoofdstad worden. Zo sterk was de heimwee naar het Byzantijnse Rijk.
Griekenland
Lesbisch
Het woord lesbisch is afkomstig van het Griekse eiland Lesbos. Rond 600 voor christus woonde hier de vrouwelijke dichter Sappho, die openlijk schreef over zowel hetero- als homoseksuele relaties. Of ze zelf lesbisch was, wordt overigens betwist. Volgens de meeste bronnen was ze eerder biseksueel.
Griekenland
Vliegende vissen
Vliegende vissen zijn een nationaal symbool én gerecht in Barbados. Door overbevissing en vervuiling van de kustwateren komt de vliegende vis er echter niet meer voor.
Barbados
Cox Bazar
Bangladesh heeft het langste aaneengesloten strand ter wereld: Cox' Bazar met 125 kilometer.
Bangladesh
Poolse landdag
Alle grote beslissingen in het Pools-Litouwse gemenebest werden genomen door de adel. Een afvaardiging daarvan kwam samen in de Sejm, ook nu nog de benaming van het Poolse parlement. Het slechte nieuws was: ze hadden afgesproken dat iedere parlementariër vetorecht had, en dus eenzijdig alles kon blokkeren wat hem niet beviel. Dus de vergaderingen van die lui mondden vaak uit in wat we om die reden een Poolse landdag zijn gaan noemen: eindeloze, besluiteloze zittingen, die soms uitmonden in dronken schietpartijen.
Polen
De eerste verkiezingen van Kazachstan
Democratische verkiezingen, hoe moet dat eigenlijk? Toen Kazachstan onafhankelijk werd, gingen ze met die vraag naar Rusland (bij gebrek aan beter). In Rusland moest je 100.000 handtekeningen hebben om op het stembiljet te komen. Dat vonden de Kazachen ook wel wat. Puntje; in Kazachstan woonden veel minder mensen in Rusland, dus lukte het alleen Nursultan Nazarbajevs partij om erop te komen. Kiezen maar!
Kazachstan
Republiek Minerva
Tonga en Fiji hebben al heel lang ruzie over de Minervariffen: twee atollen die helemaal onder water liggen. In 1972 vond een Amerikaanse vastgoedmagnaat het een goed idee om in het betwiste gebied een libertarische staat uit te roepen: de Republiek Minerva. Hij liet een stalen toren bouwen op het rif. Tonga was er als de kippen bij om de Amerikanen er vanaf te schoppen.
Tonga
Vogel dood? Jij dood.
Het doden van wilde dieren is in Bhutan streng verboden. Flik het al helemaal niet bij de zwarthalskraanvogel, want op het doden daarvan staat de doodstraf.
Bhutan
Aboriginals
Aboriginal Australiërs wonen al minstens 50.000 jaar in Australië. Dit betekent dat ze de oudste nog levende cultuurgeschiedenis ter wereld hebben.
Australië
Boksgrootmacht
De enige twee Arabische wereldkampioenen boksen ooit, hebben allebei Jemenitische roots. Toch geniet een andere bokser nog meer aanzien: Ali Raymi was kolonel in het leger, maar kon ook aardig boksen. Wat heet: bij de amateurs bokste hij 119 wedstrijden. Hij won er 117. En alle 117 op knockout. Als professional bokste hij 25 wedstrijden. Hij won ze allemaal. En allemaal op knockout. Hij stierf in 2015 bij een luchtaanval en ging het graf in als een legende.
Jemen
Mokorotlo
De Mokorotlo is een strohoed in de vorm van een rondavel: een traditioneel huis in Lesotho met ronde muren en een rieten puntdak. De hoed komt ook terug op de vlag.
Lesotho
Ingenieus icoon
De Koningin Emmabrug verbindt de twee delen van het oude centrum van Willemstad. Het is de enige drijvende houten draaibrug in de wereld. Het houten wegdek is 168 meter lang en ligt op 16 pontons. Aan het ene uiteinde zit een scharnier, en aan het andere een motor waarmee de hele brug naar de zijkant kan worden gevaren. Vroeger was het een tolbrug, maar wie geen schoenen droeg, hoefde geen tol te betalen.
Eilanden: Curaçao
Flink modderfiguur
Agadez is de toegangspoort tot de woestijn, al sinds de 15e eeuw toen het opbloeide als kruispunt van de karavaanhandel. Het historische centrum, verdeeld in 11 wijken, is zo gemaakt dat ze de grenzen van oude kampementen voorstellen. Meest bekend is de Agadez-moskee, die heeft een 27 meter hoge lemen minaret, en is het hoogste modderstenen bouwwerk ter wereld.
Niger
Dieptepunt
Ten noorden van Puerto Rico ligt een transforme plaatgrens. Meestal heb je subductie nodig voor diepe troggen, maar hier zorgt de transforme plaatgrens juist voor grote dieptes. De Milwaukeediepte is 8605 meter diep. Het is het diepste punt van de hele Atlantische oceaan.
Puerto Rico
Nipo-peruano
In Peru wonen relatief veel Japanse immigranten. Veel Japanners kwamen in het begin van de 20e eeuw naar Peru om te werken in de mijnbouw. Toen Japan Pearl Harbor aanviel, zagen de Verenigde Staten de Japanse diaspora in Peru als een grote bedreiging. De Japanse Peruanen werden daarom op grote schaal naar de Verenigde Staten gedeporteerd, waar ze net als Japanse Amerikanen in concentratiekampen terecht kwamen.
Peru
Klein geëvenaard
Sao Tomé & Principe is het kleinste land waar de evenaar doorheen loopt.
Sao Tomé en Principe
Zwetende Zweden op de top
Göran Kropp, een Zweed, trok eropuit vanaf Jönköping, Zweden. In z'n eentje. Op de fiets, naar Nepal. Beklom daar de Mount Everest zonder Sherpa, zonder zuurstof en haalde de top, ging weer naar beneden, stapte op z'n fiets en fietste terug naar Zweden.
Nepal
Bengali vlag
Op de vlag van Bangladesh staat een rode stip. In die stip stond oorspronkelijk in het geel de contour van het land. Dat was alleen te duur en te moeilijk om dubbelzijdig af te beelden. Ze hebben hem maar geschrapt.
Bangladesh
Weinig water, veel gloeiende plaat
Jemen heeft een oppervlakte van 527.968 km². Daarvan is 0% water.
Jemen
Paard van Troje
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog verzonnen de Staatse troepen een briljante list om Breda op de Spanjaarden te veroveren. Soldaten verstopten zich onderin een turfschip en kwamen hiermee ongemerkt de stad binnen. Eenmaal binnen overvielen ze de poortwachters en lieten ze de rest van het leger binnen.
Noord-Brabant
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
