Alle kroegfeitjes op een rij 👀
Queen Belizabeth
Belize is het enige Engelssprekende land van Centraal-Amerika.
Belize
Hup Adriaantjeee
Na de Tweede Wereldoorlog werd Italiaans-Libië een mandaatgebied van de Verenigde Naties. Die vonden dat Libië snel onafhankelijk moest worden. En dus stuurden ze de 57-jarige Adriaan Pelt, uit Koog aan de Zaan, als gezant naar Libië om dat op te tuigen. Hij verbond de verschillende stammen met een, zeker in postkoloniaal Afrika, ongebruikelijke staatsvorm: een federale monarchie. Het Verenigd Koninkrijk Libië dankte zijn bestaan dus aan Adriaan uit Koog aan de Zaan.
Libië
Dodelijkste route
De Straat van Sicilië is de dodelijkste migrantenroute ter wereld. Sinds 2014 zijn er in de zee rond Lampedusa minstens 20.000 mensen overleden tijdens hun oversteek.
Italië
Inline speed skating
Colombia is absolute alleenheerser als het gaat om inline speed skating (inline-skaten). Sinds 2011 wonnen ze alle WK's.
Colombia
Crypto
Op de Marshalleilanden kun je met de Amerikaanse dollar betalen, maar ook met de Sovereign: de nationale cryptocurrency. In 2018 werden ze het eerste land ter wereld met een officiële cryptomunt.
Marshalleilanden
Cristo Redentor
Het Christus Verlosserbeeld werd in 1931 gemaakt in Frankrijk en cadeau gedaan aan Brazilië. Het werd in 16 delen verscheept. Sounds familiar? Het vrijheidsbeeld in New York heeft een identieke ontstaansgeschiedenis. De berg in Rio de Janeiro waar het beeld op staat, ligt trouwens midden in een door de mens aangelegd regenwoud van 33 vierkante kilometer. Daarmee is het het grootste bos ter wereld dat middenin een stad ligt.
Brazilië
Grote Slenk
De Grote Riftvallei, zo kenmerkend voor Oost-Afrika, loopt in feite helemaal door tot Libanon. Dat zorgt voor geografische lotgenoten die niet heel erg voor de hand liggen. Wat dacht je van de twee laagste en zoutste plekken - het Assalmeer in Djibouti en de Dode Zee in Israel/Jordanië? Of het Tanganyikameer en de Rode Zee?
Djibouti
Natuurlijke haven
De baai bij Freetown is de grootste natuurlijke haven van Afrika.
Sierra Leone
Paralelle koning
In 1846 raakte de koning (de Shah) de daadwerkelijke macht kwijt aan de premier (de Rana). Die maakten het premierschap erfelijk. Een soort parallel koningshuis dus. De koning helemaal afzetten was geen optie, want die werd door de bevolking gezien als een reïncarnatie van Vishnoe, dus dat zou gezeik opleveren.
Nepal
Respekt for Grandiosa
Noren zijn dol op pizza. Nergens ter wereld wordt per hoofd van de bevolking meer pizza gegeten dan in Noorwegen. Vooral de diepvriespizza's van Grandiosa zijn populair en hebben een soort cultstatus verworven. De marketingafdeling van hun nationale guilty pleasure doet goede zaken, reclamejingles scoorden meerdere nummer 1-hits. Zoek maar eens op 'Respekt for Grandiosa'.
Noorwegen
Vakken vullen voor het leven!
Het minimumloon in Luxemburg is het hoogste ter wereld: zelfs als je pas 15 bent en ongeschoold werk doet, bijvoorbeeld als vakkenvuller, verdien je zo'n 2000 euro. In Nederland is dat 600 euro.
Luxemburg
Mag ik 1 Malta alstublieft?
De Orde van Malta is een eeuwenoude soevereine katholieke ridderorde die zich inzet voor humanitaire hulp en medische zorg, met diplomatieke betrekkingen en een internationale aanwezigheid, maar zonder eigen grondgebied. Ze kregen in 1530 het eiland Malta van Vriend van de Show Karel V. Toen hebben ze overal hun kruis achtergelaten: het Maltese kruis. Tegenwoordig zitten ze in Rome.
Malta
Next level natuurbescherming
In 2008 werd Ecuador het eerste land ter wereld dat de natuur grondrechten verleende. De gedachte is dat regenwouden, rivieren, eilanden en zelfs de lucht levende bestanddelen van een land zijn en daarom dezelfde rechten moeten hebben als mensen. In Ecuador is de natuur dus grondwettelijk op gelijke voet gesteld met de mens.
Ecuador
Willemstad maar dan anders
De Bahama’s waren van Engeland, maar die kregen in de 17e eeuw een Nederlandse koning: Willem III. Als eerbetoon aan hem werd de hoofdstad van de Bahama’s gewijzigd van Charles Town naar Nassau. Oranje tintje!
Bahama's
Neutralje
Zweden was maar liefst 200 jaar neutraal. Tot 2022, want ja, je moet ergens een grens leggen.
Zweden
NeBeLux
De NeBeLux werd niet opgericht in de BeNeLux, maar in Londen in 1944. Die term werd gemunt door een journalist van The Economist, maar veranderde al snel naar BeNeLux.
Luxemburg
Gaat erom wat je ermee doet
Het grootste stadion ter wereld staat in Pyongyang. Het Rungrado 1st of May Stadium heeft plek voor 150.000 mensen, acht verdiepingen, en een vloeroppervlak van 207.000 m², ongeveer een half Vaticaanstad. Maar in plaats van gejuich hoor je hier vooral georkestreerde massa’s, synchrone gymnastiek en duizenden kinderen die in de tribunes met kaartjes een portret van Kim Jong-un vormen.
Noord-Korea
Internationale studenten in Australië
Australië telt zo'n 875.000 internationale studenten. 1 op de 28 mensen in Australië is dus internationale student. Eenderde daarvan komt uit China. Dat betekent dat 1 op de 5000 Chinezen momenteel in Australië studeert.
Australië
Boel Toeristan
Istanbul is de stad met het hoogste aantal toeristen per jaar. Van Duitsers tot Saoedi’s en van Amerikanen tot Iraniërs, iedereen wil naar Istanbul. Grootste groep: Russen.
Istanbul
Lets naams
Poolse achternamen eindigen steevast op -ski, Russische op -ov. In Letland eindigen de meeste achternamen op -s. Het grappige: voornamen doen dat ook. Voorbeelden zijn voetballer Roberts Uldrikis en schaatser Haralds Silovs. Zie je dus voor- en achternaam eindigend op een -s? Dan kijk je waarschijnlijk naar een Let.
Letland
Tweehalfrondenpunt
Ilhéu das Rolas is een klein eiland ten zuiden van Sao Tomé en ligt precies op de evenaar. Daarom bouwden ze het monument "Marco do Equador", dat de exacte locatie van de evenaar markeert en bezoekers de kans biedt om op beide halfronden tegelijk te staan. Klein beetje een tourist trap, soort Drielandenpunt gone tropical.
Sao Tomé en Principe
Correlatie is geen causatie
Als je kijkt naar de ondergrond van Manhattan, dan valt op dat Lower en Midtown Manhattan zijn gebouwd op vast gesteente en de rest van Manhattan op zachter sediment. De wolkenkrabbers concentreren zich op de plekken met vast gesteente. Wij geografen hadden heel erg gehoopt dat er een causaal verband is tussen de hardheid van de ondergrond en de maximale bouwhoogte, maar helaas: het verband berust op toeval en is een hardnekkige mythe op hop-on-hop-off-bussen.
New York City
Kurkeiken
In Portugal groeit de kurkeik en die heeft een aanzienlijk commercieel belang. Meer dan de helft van alle kurk uit de wereld komt uit Portugal.
Portugal
Romulus en Remus
Volgens de legende is Rome gesticht door de tweeling Romulus en Remus. Die werden als baby te vondeling gelegd in de Tiber en grootgebracht door een wolvin. Daarom zie je ook een beeltenis van een wolvin met twee jongetjes aan haar tepels in het wapen van de stad Rome. Of in het wapen van AS Roma als dat je meer zegt.
Italië
Frans
Congo is qua inwoneraantal het grootste Franstalige land ter wereld. Tijdens de Belgische overheersing werd onderwijs in lokale talen gestimuleerd. Paradoxaal genoeg is Frans juist sinds de onafhankelijkheid de enige officiële taal geworden.
Democratische Republiek Congo
Droog, droger, droogst
De Atacamawoestijn is één van de droogste plekken op aarde. Gemiddeld valt er 5 millimeter regen per jaar; dat valt in Nederland op één regenachtige dag. In Quillaga regende het tussen 1919 en 2025 zelfs helemaal niet, wat het de droogste plaats ter wereld maakte.
Chili
Plastic bottle village
In de toeristische archipel Bocas del Torro staan een paar wel heel bijzondere gebouwen. De Canadees Robert Bezeau heeft in zijn leven miljoenen petflessen uit de oceaan gevist en bouwt daarmee nu plastic bottle village, om bewustzijn over afval te vergroten.
Panama
Pygmeeën
Pygmeeën zijn volkeren waarvan de volwassenen gemiddeld kleiner zijn dan 150 centimeter. In Congo wonen er ongeveer 600.000. Pygmeeën werden zowel door Afrikanen als door Europeanen tot slaaf gemaakt, tentoongesteld in westerse dierentuinen en waren recentelijk nog slachtoffer van genocide en kannibalisme door andere volkeren. Ook door de overheid worden ze nog altijd systematisch gediscrimineerd.
Democratische Republiek Congo
541 dagen stuurloos
België bezit het wereldrecord voor langste tijd zonder regering in vredestijd. In 2010-2011 hadden ze 541 dagen nodig om de regering Di Rupo te vormen.
België
Champampa
Uruguay is behalve Frankrijk het enige land dat officieel champagne mag maken. De reden? Uruguay was na de Tweede Wereldoorlog zo vriendelijk om een miljoenenschuld van Frankrijk kwijt te schelden. Dit was het wisselgeld.
Uruguay
Swahalhamdoelillah
Tot diep in de 19e eeuw werd Swahili geschreven in Arabisch schrift. Pas toen een Duitse missionaris de Bijbel vertaalde, ging men over op het Latijnse alfabet. Diezelfde man was trouwens ook de eerste Europeaan die Mount Kenya en de Kilimanjaro zag. Prima levensverhaal.
Kenia
Dakar rally
De Dakar rally, vroeger Parijs-Dakar genoemd, is een rallyrace die traditioneel finishte in Dakar. Sinds 2008 wordt Dakar echter niet meer aangedaan, al bleef de stad wel naamgever van de wedstrijd. Sindsdien wordt de race verreden in Zuid-Amerika en vanaf 2020 in Saudi Arabië.
Senegal
Paradansvogel
Bijna alle soorten van de paradijsvogel zijn zo’n beetje endemisch op Nieuw-Guinea. Ze zijn bloedjemooi, maar hebben ook dansmoves om indruk te maken op las chicas. Die moves oefenen ze van tevoren, en ze zorgen dat hun dansplek aantrekkelijk en brandschoon is. Dan kunnen ze los en het vrouwtje beoordeelt of het allemaal wel in de maat is.
Papoea-Nieuw-Guinea
Hofleverancier VN
Bangladesh is hofleverancier van blauwhelmsoldaten voor VN-vredesmissies. Geen enkel ander land levert zoveel troepen.
Bangladesh
Kosmopoliet
Monica Seles heeft de Hongaarse én de Amerikaanse nationaliteit, maar de in Servië geboren tennister werd onder Joegoslavische vlag de jongste grandslamwinnares ooit. Ze was 16 jaar en 189 dagen toen ze in 1990 Roland Garros won. In 1997 pakte de Slowaaks-Zwitserse Martina Hingis dit record van haar over.
Servië
Nederlandse Big Five
De provincie waar je de meeste dieren uit de Nederlandse Big Five kunt zien is Gelderland. Het gaat om het edelhert, de ree, het wilde zwijn en de bever. Alleen voor de laatste, de zeehond, moet je even rijden.
Gelderland
Navi Mumbai
Ten oosten van de baai van Mumbai wordt sinds de jaren ‘70 gebouwd aan de voorstad Navi Mumbai. Dat is nog altijd de grootste in één keer geplande stad ooit.
Mumbai
Wanderlust
Vincent van Gogh behoorde tot een van de eerste generaties schilders die veel baat hebben gehad bij welke uitvinding? De verftube. Die uitvinding stelde schilders voor het eerst in staat om langdurig buiten de schilderen zonder dat de verf droogde. Bedenk even welke invloed dat had op de kunst.
Noord-Brabant
Pindastoofpot
De pindastoofpot wordt in heel West-Afrika gegeten, maar is van oorsprong Malinees. Wist je dat een pinda geen noot is, maar een peulvrucht? En dat de pinda onder de grond groeit?
Mali
Poeprevolutie
Aan het begin van de 19e eeuw was de Theems echt een open riool. Er was geen vis die zich er waagde, en de stad had om de haverklap te maken met cholera-epidemieën. Joseph Bazalgette voorzag Londen daarom van de eerste moderne ondergrondse riolering ter wereld. Hij had een vooruitziende blik, want hij gebruikte enorme diameters voor zijn rioolbuizen, waardoor de afvoercapaciteit tot op de dag van vandaag volstaat.
Londen
De Grote Podcastlas en De Speld presenteren: de betrouwbaarste landengids aller landengidsen!
- Een satirische blik van alle landen van de wereld
- Het perfecte cadeau voor wereldreizigers
Vriend van de show 🎙
Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan het inwonertal van Vaticaanstad!
Luister op 👂
