Aflevering #50 Zuid-Afrika | Beluister 'm nu!

Met special guest:

Zuid-Afrika, een land zo kleurrijk en divers dat alle groepen tezamen The Rainbow Nation vormen. Maar niet alle banden van die regenboog zijn even breed. In dit land van overvloed krijgt niet iedereen een even groot stuk van de taart. Wat er in de taart zit, wie ‘m bakt, en zelfs wie er aan tafel mag plaatsnamen is een punt van discussie in post-apartheid Zuid-Afrika.

‍

In Zuid-Afrika staat al het kleins symbool voor iets groots. Een straatnaambordje met een verkeerde naam, een iets te creatieve twist in een authentiek gerecht, een iets te rooskleurige vakantiefolder. De verdeelde en overheerste geschiedenis werkt hier nog elke dag door in het dagelijks leven. Als er iets is dat Zuid-Afrika kenmerkt, is het verdeeldheid én eenwording. Welkom in het land van de eeuwige zoektocht naar gemene delers.

Paspoortje

‍

Oppervlakte: 29 keer Nederland.

Ongeveer net zo groot als: Mali.

Aantal inwoners: ruim 60 miljoen.

Hoofdstad: Dat zijn er drie: Pretoria (bestuurlijk), Kaapstad (wetgevend) en Bloemfontein (gerechtelijk).

Andere steden: Johannesburg, Durban, Gqeberha (voorheen Port Elizabeth).

Religie: vier op de vijf is christen (voornamelijk protestant), bijna de hele rest is niet religieus.

Taal: 11 officiële talen: Zulu, Xhosa, Afrikaans, Engels, Sesotho, Basotho, Tswana, Tsonga, Swazi, Venda en Ndebele.

Meest voorkomende achternamen: Dlamini, Nkosi, Ndlovu en Khumalu.

Vlag: complex. Een horizontale groene Y, links een zwarte driehoek met een gele rand, rechtsboven een rood vlak met witte rand en rechtsonder een blauw vlak met witte rand.

No items found.

Kroegfeitjes 🍻

Zin in meer random kroegfeitjes? Check dan onze feitjesgenerator.

Gegen apartheid!

Het WK Voetbal van 1966 is het enige WK ooit dat door een geheel continent geboycot is. Heel Afrika deed niet mee als protest tegen het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Zuid-Afrika zelf was verbannen van het toernooi.

The Impossible Five

Naast The Big Five heb je ook The Impossible Five. Ooit bedacht door een Zuid Afrikaanse fotograaf als de meest ongrijpbare dieren van Zuid-Afrika. Ze zijn bijna onmogelijk te volgen in het wild, en het wordt als een grote prestatie beschouwd om er een in het wild te spotten. 1. Afrikaanse luipaard; 2. De Hottentothaas; 3. Aardvarken; 4. Kaaps schubdier; 5. De witte leeuw.

The Little Five

Naast The Big Five heb je ook The Little Five. Diertjes die je niet snel ziet, maar wel leven in Zuid-Afrika. 1. Panterschildpad; 2. Olifantspitsmuis; 3. Mierenleeuw; 4. Roodsnavelbuffelwever; 5. Neushoornkever.

Flinke kater voor de aarde

In Zuid-Afrika ligt de Vredefort-krater, ook wel bekend als de Vredefort-koepel. Volgens NASA is het 's werelds grootste bekende inslagkrater.

Nederlands uit 1700

Hier wat mooie Afrikaanse woorden. Amperbroekkie: String. Verkleurmannetjie: Kameleon. Hysbak: Lift. Muurprop: Stopcontact. Yuppiegriep: Burn-out. Holrol: WC-rol. Brandbeksous: Pittige saus. Stokkielekker: Lolly.

Wereldstad op het droge

Johannesburg is ‘s werelds grootste stad die niet aan een noemenswaardig stuk water is gebouwd.

Dollywood

Niet Londen, niet New York. Nee, de stad met de meeste inwoners van Indiase afkomst buiten India is Durban.

Bonte vlaggen in het zuiden

Zuid-Afrika was het enige land dat, emblemen uitgezonderd, een vlag had met zes kleuren. Totdat zich in 2011 een nieuw land vormde: Zuid-Soedan. Die hebben ook zes kleuren. Zuid-Korea, tijd voor een nieuwe vlag?

Bafana Bafana

Voetbal is de sport van het volk in Zuid-Afrika. Het nationale team, Bafana Bafana won al eens de Afrikacup, maar wist op het WK nooit verder te komen dan de groepsfase. De laatste deelname was in 2010, toen Zuid-Afrika als eerste Afrikaanse land ooit het WK mocht organiseren.

Blade runner

Oscar Pistorius is de snelste paralympisch atleet ooit en wereldrecordhouder op de 100 en 200 meter voor dubbel geamputeerden. In 2013 kwam plots een einde aan zijn carrière, toen hij naar eigen zeggen per ongeluk zijn vriendin doodschoot. Hij hoorde geluiden op de badkamer, dacht aan inbrekers en schoot door de dichte deur waarachter zijn vriendin bleek te zitten. Aanvankelijk werd hij geloofd, maar na een lang proces werd hij toch veroordeeld voor moord.

Krijgsgevangenen

Zuid-Afrika deed in 1904 in Saint Louis voor het eerst mee aan de Olympische Spelen. Ze vaardigden onder andere drie krijgsgevangenen uit de Boerenoorlog af op de marathon: de witte generaal Piet Cronjé en de zwarte soldaten Len Taunyane en Jan Mashiani. Dat waren de eerste zwarte Afrikanen die ooit uitkwamen op de Olympische Spelen en de laatste zwarte mensen die voor Zuid-Afrika uitkwamen tot het einde van de apartheid.

Olympische boycot

Tijdens het apartheidsregime legden veel landen economische sancties op aan Zuid-Afrika. Ook op sportief gebied werden ze geraakt: tussen 1964 en 1992 mocht het land niet deelnemen aan de Olympische Spelen.

Olifantenpopulatie

Het Krugerpark is het oudste, grootste en bekendste wildpark van Zuid-Afrika. Het is half zo groot als Nederland en de biodiversiteit is enorm. Je vindt er onder andere de grootste populatie Afrikaanse olifanten ter wereld: het zijn er meer dan 10.000.

Yummies

De laatste jaren is er in Zuid-Afrika een groep zwarte nouveaux riches ontstaan, die vaak banden hebben met het Afrikaans Nationaal Congres (de partij van Mandela). Deze voormalige linkse strijders ontpoppen zich nu dus als kapitalist en worden daarom spottend yummies genoemd: young upwardly mobile marxists.

Vergeven, maar niet vergeten

Dit was het motto van Nelson Mandela. Hij deed er alles aan om óók president van de witte bevolking te zijn. Tijdens het WK rugby in Zuid-Afrika moedigde hij de nationale ploeg (de Springboks) hartstochtelijk aan. Dat was heel bijzonder, want rugby is dé sport van de witte elite en de Springboks waren een symbool uit het Zuid-Afrika van de apartheid. De Springboks wonnen het toernooi en ontvingen de trofee uit handen van Mandela, die nota bene gehuld was in het tenue van de aanvoerder.

Nobelprijs

Frederik Willem de Klerk en Nelson Mandela kregen in 1993 samen de Nobelprijs voor de Vrede. De witte De Klerk van de nasionale party en de zwarte Mandela van het Afrikaans Nationaal Congres zetten zich samen in voor het beëindigen van de apartheid en legden het fundament voor een democratisch Zuid-Afrika.

No items found.

Tips 💡

Landhervormingen

👂

👀

📚

Leestip

De Guardian schreef een zeer interessante longread over de herverdeling van Zuid-Afrikaanse landbouwgrond na de apartheid.

Bekijken

Dwars door (Zuid-)Afrika

👂

👀

📚

Kijktip

Bram Vermeulen maakte in 2014 de documentaireserie Dwars door Afrika. In aflevering 1 en 2 reist hij door Zuid-Afrika en behandelt hij de 'plaasmoorde', de EFF van Julius Malema en het Marikana-Bloedbad.

Bekijken

Invictus

👂

👀

📚

Kijktip

Deze film is een waargebeurd sprookje over de manier waarop Nelson Mandela de witte Springboks omarmt en een verdeeld land verenigt. Amerikaanse feel-good, maar desalniettemin een hele dikke aanrader.

Bekijken

Vriend van de show 🎙

Je kunt De Grote Podcastlas steunen als vriend van de show. Voor slechts 2,50 euro per maand of 27,50 per jaar kun je ons steunen om onze podcast te blijven maken.

Ons groepje vrienden van de show is inmiddels groter dan 500 - we naderen Vaticaanstad!

Ik wil jullie steunen!

Bekijk ook eens 👀

Ga direct door naar één van onze overige afleveringen

Micronesië

Suzan Yücel

Van Atatürk tot Erdoğan

Caïro

Ga naar alle afleveringen